JASPEDIA

Jastrzębska Encyklopedia Internetowa

Czudak Wanda

Czudak Wanda (ur. 10 VI 1930 Jastrzębie-Zdrój – zm. 3 VII 2016 Jastrzębie-Zdrój) – radna Rady Miasta Jastrzębie-Zdrój Wanda Teresa Czudak z domu Hetmańska urodziła się 10 czerwca 1930 r. w Jastrzębiu-Zdroju jako córka Józefa i Anny z domu Gajda. We wrześniu 1939 r. razem z matką i starszym rodzeństwem została ewakuowana z Jastrzębia i wyjechała […]

Architekci sanatorium im. Marszałka Piłsudskiego

W marcu 1927 r. na łamach „Sztandaru Polski i Gazety Rybnickiej” ukazała się informacja dotycząca rozstrzygnięcia konkursu na budowę sanatorium w Jastrzębiu. Z tej krótkiej notatki wynika, że: „Na skutek ogłoszenia konkursu na budowę sanatorjum dla inwalidów w Jastrzębiu nadesłano 36 projektów. Sąd konkursowy pod przewodnictwem naczelnika wydziału robót publicznych przy Województwie, inż. Zawadowskiego, wyróżnił […]

Clauberg Carl

Clauberg Carl (ur. 28 IX 1898 Wupperhof – zm. 9 VIII 1957 Kilonia) – niemiecki ginekolog, twórca „Miasta Matki” w Jastrzębiu-Zdroju Carl Clauber urodził się 28 września 1898 roku w Wupperhof. Studiował medycynę w Kilonii, Hamburgu i Grazu. W 1933 r. wstąpił do NSDAP i bez zastrzeżeń wyznawał nazistowską ideologię. Był ordynatorem uniwersyteckiego szpitala dla […]

Hechelski Tadeusz

Dr Hechelski Tadeusz (pseud. Korczak) – lekarz uzdrowiskowy Tadeusz Hechelski urodził się w 1888. Kierownik Głównego Inspektoratu Sanitarnego Dowództwa Obrony Plebiscytu w randze majora. W czasie III powstania śląskiego szef sanitarny grupy „Południe”. Od 1920 do 1923 r. lekarz w jastrzębskim uzdrowisku. Prowadził wykłady z zakresu higieny na Polskim Uniwersytecie Ludowym w Zabrzu. W latach […]

Witczak Krystyna

Witczak Krystyna (ur. 31 VIII 1912 Łódź – zm. 7 I 2008 Bytom) – żona Józefa Witczaka Krystyna Piechota urodziła się 31 sierpnia 1912 r. w Łodzi. W jej metryce widnieje imię Honorata, którego z czasem przestała używać. W połowie lat 30. Poznała adwokata Józefa Witczaka. Lata okupacji spędziła na terenie Generalnej Guberni. Po zakończeniu wojny […]

Dworczyk Zygmunt

Dworczyk Zygmunt (ur. 4 VIII 1895 Rogalinek – zm. 20 X 1978 Liege) – powstaniec, dyrektor uzdrowiska Zygmunt Dworczyk (pseud. Werner) urodził się 4 sierpnia 1895 r. w Rogalinku pod Poznaniem. Był trzecim dzieckiem Mieczysława i Władysławy z d. Węclewicz. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Poznaniu został przyjęty do szkoły junkrów, stając się zawodowym oficerem w […]

Königsdorff Felix Silvius Ferdinand von

Königsdorff Felix Silvius Ferdinand von (ur. 24 IX 1835 Ślęza (Lohe) – zm. 24 II 1924 Kassel) –  założyciel uzdrowiska w Jastrzębiu, polityk, właściciel ziemski. Felix Silvius Ferdinand von Königsdorff urodził się 24 września 1835 r. w Lohe (obecnie Ślęza). Jego rodzicami byli Felix Ludwig (1791-1836) i Henrietta Margaretha Luisa von Pritzelwitz-Machnitzky (1798-1864). W 1858 r. poślubił Paulinę Freiin von Dalwigk-Lichtenfels (1835-1919). […]

Juliusberg Eugen

Juliusberg Eugen – ginekolog, lekarz uzdrowiskowy w Jastrzębiu-Zdroju. Pracę lekarza uzdrowiskowego w Jastrzębiu-Zdroju podjął w 1869 r. Po roku opublikował swoje spostrzeżenia w dziele pt. „Ueber Parametritis und deren Behandlung in Bad Königsdorff-Jastrzemb” (Breslau 1870). W Jastrzębiu-Zdroju pracował do 1874 r. Źródła:

Hetmański Józef

Hetmański Józef (ur. 26 II 1897 Mysłowice – zm. 27 XII 1981 Jastrzębie-Zdrój) – powstaniec śląski, właściciel willi „Boży Dar”, członek zarządu Związku Obrony Kresów Zachodnich koła Jastrzębie-Zdrój. Józef Albert Hetmański urodził się 26 lutego 1897 roku w Brzezince (od 1951 r. dzielnica Mysłowic) w rodzinie górnika Jana i Joanny z domu Korus. W 1911 r. […]

Witczak Jarmila

Witczak Jarmila (ur. 11 III 1908 Rovecne – zm. 24 IV 1976 Jastrzębie-Zdrój) – poetka, malarka, żona Mikołaja Witczaka jr. Jarmila Totuškova urodziła się 11 marca 1908 r. w Rovecne na Morawach. Była córką Henryka i Józefy z d. Stankowa. Miała dwójkę rodzeństwa- brata Jaroslava i siostrę Lubiszę. Maturę zdała w liceum w Novym Meście w […]

Jastrzębie-Zdrój A.D. 1938 w „Przewodniku Gospodarczym”

JASTRZĘBIE-ZDRÓJ. Zdrojowisko w woj. Śląskiem (powiat Rybnik). Położenie na wzniesieniu około 300 m n.p.m. Klimat podgórski, umiarkowanie łagodny, bez gwałtownych, zimnych i długotrwałych wiatrów i deszczów. Okolica pagórkowata, zalesiona, z obfitą roślinnością, z widokiem na pobliski Beskid Zachodni. Kąpiele: solanka jodobromowa, silnie rado-czynna. Borowina. Leczy wszelkie stany reumatyczne przewlekłe stawów i mięśni, z wysiękami i […]

Heer Ludwig

Heer Ludwig – lekarz uzdrowiskowy w Jastrzębiu-Zdroju. Był pierwszym lekarzem w historii jastrzębskiego uzdrowiska. Posadę tę objął w 1861 r., lecz po pierwszym sezonie zrezygnował pragnąc kontynuować dotychczasową funkcję królewskiego lekarza powiatowego w Raciborzu. Pamiątką po jego pobycie w Jastrzębiu-Zdroju jest sprawozdanie pt. „Bad Königsdorff (Jastrzemb), Bericht über die erste Saison 1861” (Breslau 1862). Źródła:

Aleja Pocałunków (Küssenalee)

Aleja Pocałunków (Küssenalee) – zwyczajowa nazwa alejki w pobliżu obecnego Urzędu Skarbowego. Trakt alejki został wytyczony już w pierwszych latach istnienia uzdrowiska, prowadził bowiem do malowniczego Gaju Wiktora, ulubionego miejsca spacerów kuracjuszy. Z czasem szpaler krzewów urósł i w ten sposób powstała zadrzewiona alejka. Miejsce to zyskało swoją nazwę, a raczej dwie. Jedna, polskojęzyczna, odnosi się […]

Lubowski Ferdinand

Lubowski Ferdinand (ur. 1816 – zm. 1870) – lekarz uzdrowiskowy w Jastrzębiu-Zdroju. Był lekarzem w Gliwicach. Założył tam wytwórnię wód mineralnych „Dr Lubowski & Co”. Podczas sezonu 1864 pełnił funkcję lekarza uzdrowiskowego w Jastrzębiu-Zdroju. Źródła:

Freund Maximilian Bernhard

Freund Maximilian Bernhard – ginekolog, lekarz uzdrowiskowy w Jastrzębiu-Zdroju. Od końca lat 50. XIX w. związany był z kliniką ginekologiczną Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie prowadził badania nad zastosowaniem nowo odkrytej solanki jastrzębskiej. W sezonie 1864 r. podjął pracę lekarza uzdrowiskowego w Jastrzębiu-Zdroju koncentrując się na leczeniu chorób kobiecych. Efektem tej praktyki jest książka pt. „Erfahrungen über die […]

Weissenberg Joseph

Weissenberg Joseph – ginekolog, lekarz uzdrowiskowy w Jastrzębiu-Zdroju. Był ginekologiem z Wrocławia. W latach 1878-1882 pracował jako główny lekarz uzdrowiskowy w Jastrzębiu-Zdroju. Swoje spostrzeżenia opisał w książce pt. „Das Jod- und Bromhaltige Soolbad Königsdorff-Jastrzemb in Oberschlesien. Seine Kurmittel und Wirkungen” (Berlin 1879). Od 1883 r. pełnił funkcję lekarza uzdrowiskowego w Kołobrzegu. Zimą ordynował we włoskim Nervi. […]

Wodecki Adolf

Wodecki Adolf (ur. 2 VIII 1872 – zm. 20 VIII 1919 Moszczenica) – powstaniec śląski z Jastrzębia-Zdroju. Przed I wojną światową prowadził sklep w Zdroju przy Paula Strasse. Po zakończeniu wojny zaangażował się w działalność na rzecz powrotu Śląska do Macierzy. W I powstaniu śląskim był dowódcą 10 kompanii Pułku Strzelców Rybnickich. 20 sierpnia 1919 r. […]

Faupel Heinrich

Faupel Heinrich (ur. 26 X 1833 Warburg – zm. 27 XII 1878 Jastrzębie-Zdrój) – lekarz uzdrowiskowy w Jastrzębiu-Zdroju. Syn Hermana i Elisabeth Oebecke. Naukę pobierał w progimnazjum w rodzinnym Warburgu oraz w gimnazjum w Padeborn i Arnsbergu. Następnie podjął studia medyczne w Monachium, które od 1855 r. kontynuował w Greifswaldzie. Dwa lata później uzyskał dyplom lekarza. […]

Gaj Wiktora (Victorhain)

Gaj Wiktora (Victorhain) – leśny jar we wschodniej części dzielnicy Zdrój. Niemiecka nazwa „Victorhain” występuje na austriackich i niemieckich mapach z końca XIX stulecia. Dr Joseph Weissenberg wiąże ją z osobą księcia raciborskiego Wiktora, który poświęcił znajdujący się tu wspaniały okaz buka cesarzowi Wilhelmowi (zwany odtąd Kaiser Wilhelmsbuche). Niektórzy jednak twierdzą, że ów buk został […]

Dom św. Jacka

W 1923 r. budynek żydowskiej lecznicy dla dzieci został zakupiony przez Kuratorium „Zakładu Marii”. Lecznica, której nadano nazwę „Dom św. Jacka”, została gruntownie wyremontowana i uroczyście poświęcona przez ks. Franciszka Macherskiego. Budynek posiadał parter i dwa piętra. W suterenach uruchomiono piekarnię zaopatrującą wszystkie wille wchodzące pod Zarząd Kuratorium. Na parterze mieściła się jadalnia i trzy […]