Plebiscyt górnośląski 20 marca 1921 r.
Plebiscyt górnośląski 20 marca 1921 r. – zarządzone przez zwycięskie mocarstwa głosowanie za przynależnością Górnego Śląska przeprowadzone w 1921 r. Na ziemi jastrzębskiej uzyskano następujące wyniki plebiscytu: Borynia (gmina wiejska): PL 274, DE 80, unieważnione 3, razem 357 Borynia Górna (obszar dworski): PL 25, DE 17, razem 42 Bzie Dolne (gmina wiejska): PL 63, DE 137, razem […]
Walki o Borynię i Szeroką 25 marca 1945 r.
Walki o Borynię i Szeroką 25 marca 1945 r. Zdobycie Żor, a w zasadzie ruin miasteczka, w dniu 24 marca 1945 r., umożliwiło Armii Czerwonej podjęcie ofensywy w kierunku Wodzisławia i Jastrzębia. Rankiem 25 marca, w Niedzielę Palmową, na Borynię uderzyli tankiści Czechosłowackiej Samodzielnej Brygady Pancernej, wspomagani przez nacierających od strony Krzyżowic i Pniówka czerwonoarmistów. […]
Cmentarz komunalny przy ul. Norwida
Dokumentację budowlano-wykonawczą dla cmentarza zlokalizowanego w pobliżu ul. Norwida i Gagarina opracowano w 1999 r. Projekt przewidywał budowę cmentarza na 2 tys. miejsc grzebalnych, drogi dojazdowej, alejek, ogrodzenia oraz parkingu na 40 miejsc, a także domu przedpogrzebowego. W 2002 r. wykonano ogrodzenie wraz z bramą wjazdową i postument oraz przygotowano miejsca grzebalne. Zarządcą cmentarza jest […]
W obronie godności i praw człowieka
W obronie godności i praw człowieka – publikacja Leona Białeckiego o działalności „Solidarności” na terenie Boryni i Szerokiej w latach 1980-1989. Pełna nazwa: W obronie godności i praw człowieka. Rzecz o „Solidarności” i wydarzeniach w Jastrzębiu Zdroju-Szerokiej w latach 1980-1989. Autorem publikacji jest Leon Białecki, nauczyciel i badacz historii z Szerokiej. Książka zawiera kolorowe ilustracje. Spis treści: […]
W naszej krainie
W naszej krainie – publikacja Heleny Białeckiej zawierająca zbiór opowiadań z Szerokiej i okolicy. Pełny tytuł: W naszej krainie. Opowiadania i baśnie z południowego pogranicza ziemi rybnickiej i pszczyńskiej. Autorką książki jest Helena Białecka, emerytowana nauczycielka z Szerokiej. Publikacja zawiera ilustracje i archiwalne fotografie. Spis treści: Słowo wstępne Przedmowa Do Drogich Czytelników 1. Prastara kraina 2. Charakterystyka […]
Podróż dyliżansem i inne obrazki z przeszłości naszej krainy
Podróż dyliżansem i inne obrazki z przeszłości naszej krainy – publikacja Heleny Białeckiej zawierająca zbiór opowiadań z życia pogranicza rybnicko-pszczyńskiego. Spis treści: Od autorki Przedmowa 1. Gawęda o herbie Jastrzębia-Zdroju 2. Skąd się wziął bebok? 3. Kat – mistrz poprawny 4. Kat bystrzycki 5. Polowanie na czarownice 6. Testament wdowy po rusznikarzu pszczyńskim 7. Zaginiona szabla […]
Tyś kapłanem na wieki. Księża szeroczanie
Tyś kapłanem na wieki. Księża szeroczanie – publikacja Heleny i Leona Białeckich o księżach wywodzących się z Szerokiej oraz spoczywających na przykościelnym cmentarzu. Autorami publikacji są emerytowani nauczyciele i badacze historii Szerokiej Helena i Leon Białeccy. Przygotowując książkę korzystali z materiałów zgromadzonych przez ks. Antoniego Łatko, który nie zdążył przed swoją śmiercią ich opublikować. Spis treści: […]
Henryk Sławik. Wielki zapomniany Bohater Trzech Narodów
Henryk Sławik. Wielki zapomniany Bohater Trzech Narodów – publikacja Grzegorza Łubczyka poświęcona postaci Henryka Sławika. Autorem publikacji jest Grzegorz Łubczyk, dziennikarz i były ambasador RP na Węgrzech. Publikacja jest rozszerzeniem poprzedniej książki pt. „Polski Wallenberg. Rzecz o Henryku Sławiku”. Opisuje życie i działalność Henryka Sławika, a także zabiegi autora książki o przywrócenie pamięci o bohaterze z […]
Szeroczanki z lat dalekich
Szeroczanki z lat dalekich – publikacja Heleny Białeckiej zawierająca zbiór opowiadań o roli kobiet na przestrzeni dziejów Szerokiej. Spis treści: Przedmowa 1. Pierwsze szeroczanki 2. Strażniczki ognisk domowych kobylników szerockich 3. Czcicielki Boga Jedynego 4. Bogate i biedniejsze 5. Tatarska pożoga i tatarskie branki 6. Żony kolonistów 7. Żona kolonisty, Agatha 8. Życie Natusi 9. Angela, […]
Kopalnia Węgla Kamiennego „Borynia” 1971-2021
Kopalnia Węgla Kamiennego „Borynia” 1971-2021 – publikacja opisująca historię KWK „Borynia”. Monografia kopalni wydana z okazji 50-lecia zakładu. Opisuje historię poszukiwań węgla w rejonie Szerokiej, budowę kopalni oraz funkcjonowanie zakładu z uwzględnieniem jego wkładu w rozwój regionu. Autorzy: Marcin Boratyn, Krystyna Furczyk. Wydawca: Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. KWK „Borynia-Zofiówka” Miejsce wydania: Jastrzębie-Zdrój Rok wydania: 2022 Nakład: […]
Siedem wieków Szerokiej (1280-1980)
Siedem wieków Szerokiej (1280-1980) – publikacja Jerzego Fudzińskiego o historii Szerokiej. Autorem publikacji jest Jerzy Fudziński, działacz Jastrzębskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego. Omówił w niej w zwięzłej formie siedem stuleci funkcjonowania wsi Szeroka, stanowiącej dziś dzielnicę Jastrzębia-Zdroju. Spis treści: Topografia Herb Powstanie miejscowości Timmendorf Sołectwo Ludność Rozwój osadnictwa Szkolnictwo Dzieje parafii i kościoła w Szerokiej Ciekawostki w Szerokiej […]
Ziemia jastrzębska A.D. 1926 w Kalendarzyku Policji Województwa Śląskiego
Dyslokacja policji Powiatowa Komenda Rybnik – posterunki: – Jastrzębie Górne: Jastrzębie Górne, Jastrzębie Dolne, Gogołowa, Zofiówka. – Sąd powiatowy Wodzisław. – Najbliższa stacja telegr. poczta Jastrząb. – Ruptawa: Ruptawa, Ruptawiec, Cisówka, Moszczenica. – Sąd powiatowy Wodzisław. – Ostatnia poczta Jastrząb. – Stacja telegraficzna Jastrząb. Powiatowa Komenda Pszczyna – posterunki: – Golasowice: Golasowice, Bzie Górne, Bzie Zameckie, Bzie Dolne, […]
Ziemia jastrzębska A.D. 1933 w „Podręczniku powiatu pszczyńskiego”
Gmina Borynia Nazwy części gminy: Lasoki, Górna i Dolna Borynia, Odpolany. Ilość mieszkańców: 823. Katolików 732. Ewangelików 90. Żydów 1. Obszar ziemi: 819 ha, 52 a, 62 m kw. Z tego mniej więcej: 700 ha pod pługiem, 95 ha łąk, 15 ha lasów, 1 ha stawów. Ziemia orna 4 klasy. Naczelnik gminy: Michał Dziadek. Sekretarz gminy: Michał Dziadek. Urząd Okręgowy: Pawłowice, […]
Jastrzębie A.D. 1926/1927 w Księdze Adresowej Woj. Śląskiego
Powiat Rybnik: Cisówka: obszar 309 ha; – mieszk. 336, w tem 276 wyzn. kat., 66 wyzn. ewang., narod. pol. – szkoła ludowa – p.k. Jastrząb 8 km. Jastrząb Dolny: obszar 350 ha; – mieszk. 700, w tem 630 wyzn. kat., 79 wyzn. ewang. – szkoła ludowa – kolonje: Annaruh, Boża Góra, Centnerhof, Mendowiec – k. Jastrząb Górny […]
Ziemia jastrzębska A.D. 1936 w „Ilustrowanej monografii województwa śląskiego”
Szeroka Gmina wiejska, posiada kościół, w którym znajduje się ornat z XVI w. z ładnym haftem. Bzie Gmina wiejska, posiada kościół drewniany z wysmukłą wieżą, otoczony sobotami, który zachował resztki tryptyku gotyckiego z rzeźbą Matki Boskiej i obrazami na skrzydłach. Dwa dzwony, z nich większy o 80 cm średn. z 1509 r. Pałac dwupiętrowy w […]
Duda Karol
Duda Karol (ur. 1754 – zm. 16 XI 1831 Krzyżowice) – nauczyciel szkoły w Szerokiej w latach 1794-1817. Wykształcenie zdobył w Głubczycach i Rudach, gdzie ukończył w 1782 r. kurs nauczycielski. W 1794 r. objął posadę organisty i nauczyciela w szerockiej szkole. Zamieszkiwał w budynku szkolnym. Jako wynagrodzenie otrzymywał od 25 siodłaków po 2 miarki żyta […]
Obracaj Józef
Obracaj Józef (ur. 21 IX 1911 Jastrzębie Górne – zm. 6/7 VIII 1943 Szeroka-Kąty) – członek Armii Krajowej. Był synem ubogich robotników rolnych. Jeszcze w dzieciństwie zmarła mu matka, zaś ojciec w 1917 r. poległ na froncie I wojny światowej. Sierotę przygarnęła babcia. Ze względu na trudną sytuację materialną musiał przerwać naukę w żorskim gimnazjum. Pracował […]
Piksa Alfred
Piksa Alfred (ur. 1933 Szeroka) – nauczyciel. Ukończył pedagogikę w Liceum Ogólnokształcącym w Żorach (1951). Nieco później uzupełnił wykształcenie kończąc Studium Nauczycielskie w Katowicach oraz Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Opolu. Pracował w szkołach w Baborowie, Świerklanach Górnych, a od 1974 r. w Szerokiej. W miejscowej szkole podstawowej urządził pracownię fizyko-chemiczną. W 1985 r. przeszedł na emeryturę, […]
Kleinert Jan
Kleinert Jan (ur. 14 VIII 1820 Strzelce Opolskie – zm. 26 IV 1876 Brzezinka) – administrator parafii w Szerokiej. Święcenia kapłańskie otrzymał 17 czerwca 1848 r. W 1852 r. został pierwszym administratorem parafii św. Barbary w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów). Następnie był wikarym i kuratorem zamkowym z Koszęcinie. 22 czerwca 1860 r. został administratorem parafii w […]
Kapliczka św. Jana Nepomucena w Szerokiej
Kapliczka św. Jana Nepomucena w Szerokiej Kapliczka została wybudowana w 1796 roku w miejscu, w którym co roku dochodziło do podtopień. Jest to budowla w stylu późnobarokowym z elementami klasycystycznymi. Murowana, potynkowana. Na rzucie zbliżonym do kwadratu, z półkolistą apsydą, narożniki zaokrąglone. Wnętrze sklepione żaglasto. Elewacje o podziałach ramowych, narożniki frontowe zaakcentowane korynckimi pilastrami, w […]