JASPEDIA

Jastrzębska Encyklopedia Internetowa

Witczak Mikołaj syn

Witczak Mikołaj jr (ur. 2 VII 1896 Wrocław – zm. 25 IV 1976 Rybnik) – Powstaniec, właściciel zdrojowiska i dóbr rycerskich w Jastrzębiu Mikołaj Franciszek Wojciech Witczak urodził się 2 lipca 1896 r. we Wrocławiu. Uczęszczał do gimnazjum w Rybniku, Wrocławiu i Davos, zaś maturę zdał w austriackim Feldkirch. Jako żołnierz armii niemieckiej brał udział w […]

Jędrośka Józef

Jędrośka Józef  (ur. 1888 Rydułtowy – zm. 1928) – przywódca peowiecki, dzierżawca kasyna zdrojowego w Jastrzębiu-Zdroju. Józef Jędrośka (pseud. Andrée) urodził się w 1888 r. w Rydułtowach. Podczas I wojny światowej w szeregach armii niemieckiej. Po powrocie z frontu jeden z pierwszych twórców konspiracji zbrojnej. Organizował w terenie komórki Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska na polecenie […]

Dziuba Jan

Dziuba Jan (ur. 17 VII 1882 Grabownia – zm. 14 V 1938 Rybnik) – działacz narodowy i plebiscytowy, poseł na sejm śląski, naczelnik urzędu okręgowego w Jastrzębiu-Zdroju. Jan Dziuba urodził się 17 lipca 1882 r. w Grabowni. Ukończył szkołę ludową w Golejowie i rozpoczął pracę w hucie „Silesia”. Od 1901 r. należał do tajnej organizacji „Eleuzis” […]

Hechelski Tadeusz

Dr Hechelski Tadeusz (pseud. Korczak) – lekarz uzdrowiskowy Tadeusz Hechelski urodził się w 1888. Kierownik Głównego Inspektoratu Sanitarnego Dowództwa Obrony Plebiscytu w randze majora. W czasie III powstania śląskiego szef sanitarny grupy „Południe”. Od 1920 do 1923 r. lekarz w jastrzębskim uzdrowisku. Prowadził wykłady z zakresu higieny na Polskim Uniwersytecie Ludowym w Zabrzu. W latach […]

Herman Brunon

Herman Brunon (ur. 12 VI 1901 Szeroka – zm. 13 VI 1990)– powstaniec śląski i działacz plebiscytowy z Szerokiej. Po ukończeniu szkoły urzędniczo-rolniczej we Frankfurcie nad Odrą pracował w administracji rolnej. W lutym 1919 r. wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. Przynależał do 4 Pułku Ułanów. W 1920 r. został skierowany na Śląsk jako zastępca okręgowego komisarza […]

Jarzyna Ryszard

Jarzyna Ryszard (ur. 25 I 1905 Jastrzębie-Zdrój) – powstaniec śląski z Jastrzębia-Zdroju. Syn Jana i Marty Gawełczyk. Brał udział w III powstaniu śląskim jako kurier i członek oddziału bojowego przy dowództwie inspektoratu południowego. Był przydzielony do kompanii ckm jako amunicyjny. Stoczył walki m.in. pod Wodzisławiem, Rybnikiem i Kędzierzynem. W czasie II wojny światowej walczył w szeregach […]

Glücklich Józef

Glücklich Józef (ur. 30 X 1902 Borynia) – powstaniec śląski z Boryni. Był czynnym i zaprzysiężonym członkiem Polskiego Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Brał aktywny udział w III powstaniu śląskim od 2 maja do 30 czerwca 1921 r. Będąc w składzie 9 kompanii 3 batalionu 13 pułku piechoty (żorskiego) walczył pod Żorami, Paruszowcem, Rudami, Dziergowicami, Bierawą, Rokiczem, Raszową, […]

Hetmański Józef

Hetmański Józef (ur. 26 II 1897 Mysłowice – zm. 27 XII 1981 Jastrzębie-Zdrój) – powstaniec śląski, właściciel willi „Boży Dar”, członek zarządu Związku Obrony Kresów Zachodnich koła Jastrzębie-Zdrój. Józef Albert Hetmański urodził się 26 lutego 1897 roku w Brzezince (od 1951 r. dzielnica Mysłowic) w rodzinie górnika Jana i Joanny z domu Korus. W 1911 r. […]

Krupa Franciszek

Krupa Franciszek (ur. 14 V 1899 Bzie) – powstaniec śląski, więzień hitlerowski. Syn Jana i Karoliny Machel. Brat Wilhelma. Rolnik. Uczestnik trzech powstań śląskich. Członek Komitetu Plebiscytowego w Bziu. Organizator pomocy dla polskich emigrantów przybywających na głosowanie. Podczas III powstania walczył w kompanii Pułku Żorskiego dochodząc aż pod Górę św. Anny. Po powstaniach śląskich pracował w […]

Ostrzołek Szymon

Ostrzołek Szymon (ur. 27 X 1904 Połomia – zm. IV 1945) – powstaniec śląski, więzień obozów hitlerowskich. Z zawodu kolejarz. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Uczestnik III powstania śląskiego jako żołnierz 12 kompanii Żorskiego Pułku Piechoty. W trakcie potyczki o Zdrój (3 V 1921) raniony. Na początku okupacji niemieckiej został osądzony przez sąd w Rybniku […]

Pustelnik Franciszek

Pustelnik Franciszek (ur. 11 IV 1894 Borynia) – powstaniec śląski z Boryni. Brał udział w III powstaniu śląskim w dniach od 2 maja do 30 czerwca 1921 r. Będąc w składzie 9 kompanii 3 baonu 13 pułku piechoty (żorskiego) stoczył walki pod Żorami, Paruszowcem, Rudami, Bierawą, Rokiczną, Raszową, Krasową i Sławęcicami. Źródła:

Janecki Alfred

Janecki Alfred (ur. 17 XII 1896 Bzie Zameckie – 9 VII 1972) – powstaniec śląski. Syn Antoniego i Jadwigi Pala. Uczestnik trzech powstań śląskich. W okresie międzywojennym pracował w górnictwie. W czasie okupacji wywieziony w głąb Niemiec. Zmarł 9 lipca 1972 r. Odznaczony Śląskim Krzyżem Powstańczym. Źródła:

Kapek Józef

Kapek Józef (ur. 1 III 1902 Krzyżowice) – powstaniec śląski z Szerokiej. Podczas III powstania śląskiego pełnił służbę w 1 kompanii wartowniczej pilnując obiektów publicznych w Żorach w dniach od 4 maja do 30 czerwca 1921 r. Źródła:

Oczadły Ludwik

Oczadły Ludwik – powstaniec śląski z Jastrzębia Górnego. Uczestnik III powstania śląskiego jako żołnierz 12 kompanii Żorskiego Pułku Piechoty. W trakcie potyczki o Zdrój (3 V 1921) raniony. Źródła:

Rduch Albin

Rduch Albin (ur. 1 III 1898 Jastrzębie Górne – zm. VII 1996) – powstaniec śląski z Jastrzębia. Brał udział w II i III powstaniu śląskim. Służył w oddziale Pawła Stani w kompanii ckm. Po zakończeniu działań zbrojnych prowadził gospodarstwo rolne. II wojnę światową przetrwał w Jastrzębiu. Uhonorowany m.in. Krzyżem Walecznych na Śląskiej Wstędze, orderem Polonia Restituta V kl. […]

Ostrzołek Wilhelm

Ostrzołek Wilhelm (ur. 2 I 1900 Połomia – zm. 4 II 1942 Dachau) – powstaniec śląski, więzień KL Dachau. Pochodził z Połomi. Pod koniec I wojny światowej trafił na front zachodni. Po zakończeniu działań zbrojnych przystąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. W 1920 r. ożenił się z wdową z Jastrzębia i tu zamieszkał. Rok później […]

Barchański Ludwik

Barchański Ludwik (ur. 14 I 1897 Bzie – zm. 31 I 1945 Golasowice) – powstaniec śląski, więzień KL Oranienburg. Syn Jana i Katarzyny Czylok. Uczestnik III powstania śląskiego. W latach 1927-1939 pracował jako listonosz w Urzędzie Pocztowym w Pawłowicach. Od 1932 r., gdy ożenił się, mieszkał w Golasowicach. Prezes koła Związku Powstańców Śląskich w Bziu Dolnym. […]

Oślizły Franciszek

Oślizły Franciszek (ur. 13 X 1902 Połomia – zm. 26 VII 1943) – powstaniec śląski. Syn Hipolita i Magdaleny Pawliczek. Zamieszkał w Bziu Zameckim. Uczestnik III powstania śląskiego. W 1939 r. wywieziony do III Rzeszy. Zmarł 26 lipca 1943 r. w kopalni rudy żelaza. Źródła:

Brudny Józef

Brudny Józef (ur. 1 V 1897 Jastrzębie Górne) – powstaniec śląski. Syn Roberta i Marty Borgiel. Uczestnik III powstania śląskiego w 12 kompanii Pułku Żorskiego. W okresie okupacji hitlerowskiej na robotach przymusowych w Rzeszy. Uhonorowany Śląskim Krzyżem Powstańczym. Źródła:

Rzymek Sylwester

Rzymek Sylwester (ur. 29 XII 1899 Pniówek) – powstaniec śląski, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych. Syn Jerzego i Joanny Baron. Kolejarz. Uczestnik trzech powstań śląskich. Służył w 10 kompanii Pułku Żorskiego. Komendant koła Związku Powstańców Śląskich w Pniówku. Po klęsce wrześniowej przedarł się do Anglii i służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Po wojnie zamieszkał w […]