Pomnik Powstańców Śląskich w Moszczenicy
Co upamiętnia Upamiętnia zamordowanych przez niemiecki Grenzschutz 20 VIII 1919 r. powstańców śląskich: Maksymiliana Bronnego, Konstantego Cnotę, Pawła Grzonka, Leona Kupsza, Adolfa Wodeckiego, Franciszka Pysznego i Romana Weinera. Rodzaj Pomnik Rok fundacji 1962 Autor Nieznany Lokalizacja Moszczenica, pobliże torów kolejowych Moszczenica-Zebrzydowice. Forma I wersja: Na postumencie ustawiono podstawę, której frontowa ścianka pomalowana jest na biało-czerwono. […]
Gościniec Śląski
Gościniec Śląski – publikacja poświęcona historii ziemi jastrzębskiej. „Gościniec Śląski” miał być w zamierzeniu zespołu redakcyjnego rocznikiem. Ukazał się jednak tylko jeden numer periodyku. Spis treści: Od wydawców Alina Kuboszek – Stanowisko archeologiczne w miejcowości Cisówka Marian Janecki – Dzieje herbów Jastrzębia Zdroju i jego dzielnicę Bolesław Niezgoda – Wolne państwo stanowe Marian Janecki – Zamek […]
Udział mieszkańców Jastrzębia-Zdroju i okolic w Powstaniach Śląskich
Udział mieszkańców Jastrzębia-Zdroju i okolic w Powstaniach Śląskich – publikacja Jerzego Fudzińskiego. Autorem publikacji jest Jerzy Fudziński, działacz Jastrzębskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego. Opisuje działalność Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska na terenie ziemi jastrzębskiej oraz przebieg działań powstańczych i plebiscytu z udziałem jastrzębian. Spis treści: I powstanie śląskie Bitwa pod Godowem II powstanie śląskie Plebiscyt III powstanie śląskie […]
Zapomniany życiorys śląskiego powstańca. Mikołaja Witczaka jr. „Wspomnienia” i „Przyczynki”
Zapomniany życiorys śląskiego powstańca. Mikołaja Witczaka jr. „Wspomnienia” i „Przyczynki” – publikacja zawierająca biografię Mikołaja Witczaka oraz jego opracowane wspomnienia. Autorem opracowania jest jastrzębski historyk Jarosław Mrożkiewicz. Pierwsza część publikacji zawiera biografię dowódcy powstańczego i późniejszego właściciela jastrzębskiego uzdrowiska, Mikołaja Witczaka jr. Druga część publikacji zawiera „Wspomnienia” oraz inne teksty Witczaka, napisane po II wojnie światowej. […]
Henryk Sławik. Wielki zapomniany Bohater Trzech Narodów
Henryk Sławik. Wielki zapomniany Bohater Trzech Narodów – publikacja Grzegorza Łubczyka poświęcona postaci Henryka Sławika. Autorem publikacji jest Grzegorz Łubczyk, dziennikarz i były ambasador RP na Węgrzech. Publikacja jest rozszerzeniem poprzedniej książki pt. „Polski Wallenberg. Rzecz o Henryku Sławiku”. Opisuje życie i działalność Henryka Sławika, a także zabiegi autora książki o przywrócenie pamięci o bohaterze z […]
Mikołaj Franciszek Witczak (1896-1976). Zarys biograficzny
Mikołaj Franciszek Witczak (1896-1976). Zarys biograficzny – publikacja Leokadii Sobczyńskiej poświęcona zasłużonemu powstańcowi i właścicielowi uzdrowiska Mikołajowi Witczakowi. Pierwsza pozycja książkowa poświęcona Mikołajowi Witczakowi jr. Spis treści: Wstęp I Środowisko rodzinne i lata młodzieńcze (1896-1918) II Działalność polityczna i społeczna przed wybuchem I powstania śląskiego III Praca w organizacji POW GŚl. i pierwsze powstanie na Śląsku […]
Wybuch III powstania śląskiego w Jastrzębiu-Zdroju w relacji Franciszka Czyża
Dnia 3 maja 1921 r. o godzinie 6.00 wyruszyłem z 13 kompanią z Ruptawy do Jastrzębia Zdroju, gdzie byli zgrupowani okoliczni żandarmi, straż graniczna, policja plebiscytowa (Apo) i bojówki niemieckie. Stan mojej kompanii wynosił około 200 powstańców uzbrojonych w karabiny ręczne, 4 ciężkie karabiny maszynowe, 4 granatniki średniego zasięgu. O godzinie 7.00 kompania zajęła stanowiska […]
Pukowiec Józef
Pukowiec Józef (ur. Bzie) – powstaniec śląski, więzień hitlerowski. Działacz Polskich Związków Zawodowych. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Uczestnik III powstania śląskiego. Podczas okupacji aresztowany, ale dzięki staraniom rodziny zwolniony. Źródła:
Abrachamczyk Jan
Abrachamczyk Jan (ur. 24 I 1897 Niewiadom Dolny – zm. IV 1940 Kalinin) – powstaniec śląski, policjant. Urodził się 24 stycznia 1897 r. w Niewiadomiu Dolnym. Po ukończeniu szkoły ludowej pracował jako robotnik. W latach 1916-1918 służył w niemieckiej kompanii miotaczy min. W 1919 r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Brał udział w III […]
Cieśla Jan
Cieśla Jan (ur. 5 X 1899 Bzie Górne) – powstaniec śląski. Syn Jana i Marii Buchta. Robotnik leśny. Podczas I wojny światowej wcielony do armii niemieckiej. Walczył na froncie francuskim. Uczestnik trzech powstań śląskich. W dwóch pierwszych służył jako łącznik w oddziałach Zolicha i Cięciały. W III powstaniu Służył w 10 kompanii Pułku Żorskiego. Podczas okupacji […]
Holewik Paweł
Holewik Paweł (ur. 9 XI 1893 Borynia) – powstaniec śląski z Boryni. Syn Pawła i Karoliny. W III powstaniu śląskim służył w oddziale łączności jako telefonista. Źródła:
Marcol Józef
Marcol Józef (ur. 17 XI 1900 Moszczenica) – powstaniec śląski, więzień obozów hitlerowskich. Syn Jana. Z zawodu palacz kotłów przemysłowych. Uczestniczył w III powstaniu śląskim oraz w kampanii wrześniowej. W Tarnowie dostał się do niewoli. Po wypuszczeniu w grudniu 1939 r. powrócił do domu. Na początku 1940 r. został wysłany do Linz na roboty przymusowe. Współorganizował […]
Goszyc Józef
Goszyc Józef (ur. 24 IV 1887 Pniówek – zm. 20 VI 1943 Pniówek) – powstaniec śląski, działacz społeczny, członek ruchu oporu. Kolejarz. Uczestnik I wojny światowej. Uczestnik trzech powstań śląskich i akcji plebiscytowej. W okresie międzywojennym zawiadowca stacji w Bziu i Jastrzębiu-Zdroju. Członek Związku Powstańców Śląskich i prezes koła Polskiego Związku Zachodniego. 1 września uciekał na […]
Cięciała Franciszek
Cięciała Franciszek (ur. 26 VII 1895 Bzie – zm. 9 IX 1940 Neuengamen) – powstaniec śląski, więzień KL Oranienburg. Syn Jana Cięciały. W czasie I wojny światowej ciężko ranny, wskutek czego przeszedł na rentę wojskową. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Działacz plebiscytowy. Uczestnik trzech powstań śląskich. W III powstaniu był dowódcą drużyny w 9 kompanii […]
Brzeżek Jan
Brzeżek Jan (18 XII1891 Ruptawa – zm. 11 IV 1940 Mauthausen) – powstaniec śląski, naczelnik gminy Bzie Dolne, więzień obozów hitlerowskich. Rolnik, posiadacz 7-hektarowego gospodarstwa w Bziu. Uczestnik trzech powstań śląskich. Działacz plebiscytowy. W wolnej Polsce pełnił funkcję naczelnika gminy Bzie Dolne. W latach 1933-1934 przewodniczył miejscowemu Komitetowi Elektryfikacyjnemu. Był członkiem-założycielem i prezesem Polskiego Związku Ewangelików […]
Sternadel Józef
Sternadel Józef (ur. 30 IV 1898 Ruptawa – zm. IV 1940 Kalinin) – powstaniec śląski, funkcjonariusz policji, ofiara zbrodni katyńskiej. Urodził się 30 kwietnia 1898 r. w Ruptawie jako syn Jana. W latach 1919-1921 był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Uczestniczył w powstaniach śląskich oraz akcji plebiscytowej na rzecz Polski. W wolnej Polsce wstąpił do […]
Zolich Mateusz
Zolich Mateusz (ur. 29 IX 1876 Bzie – zm. 18 V 1943) – powstaniec śląski z Bzia. Syn Jana i Anny. Uczestnik trzech powstań śląskich. W okresie międzywojennym zajmował się handlem towarami kolonialnymi. Źródła:
Cięciała Jan
Cięciała Jan (ur. 6 VII 1902 Bzie Górne) – powstaniec śląski. Syn Franciszka i Zuzanny Szeliga. Rolnik. Uczestnik III powstania śląskiego w szeregach pułku żorskiego. Odznaczony Śląskim Krzyżem Powstańczym i Złotym Krzyżem Zasługi. Źródła:
Czyż Ludwik
Czyż Ludwik (ur. 27 XI 1875 Ruptawa – zm. 1 V 1946) – powstaniec śląski, działacz plebiscytowy, wójt Ruptawy, więzień KL Buchenwald. Rolnik. Podczas plebiscytu kierował gminnym komitetem plebiscytowym. W czasie III powstania śląskiego pełnił funkcję komendanta Straży Obywatelskiej we wsi. We wrześniu 1922 r. został wójtem Ruptawy. W październiku 1939 r. został aresztowany i osadzony […]
Kiełkowski Jan
Kiełkowski Jan (ur. Bzie – zm. I 1921 Pielgrzymowice) – powstaniec śląski z Bzia Górnego. Syn Jana i Franciszki Wróbel. Zginął w styczniu 1921 r. w Pielgrzymowicach z rąk bojówkarzy niemieckich. Źródła: