Mogiła Ofiar Marszu Śmierci w Bziu
Co upamiętnia W mogile pochowano ofiary ewakuacji KL Auschwitz, której szlak wiódł wzdłuż szosy Pszczyna-Wodzisław. Rodzaj Mogiła Rok fundacji b.d. Autor b.d. Lokalizacja Bzie Zameckie, cmentarz parafialny Forma I wersja: Pierwotnie na mogile zbiorowej więźniów oświęcimskich, którzy zginęli na terenie Bzia, znajdowała się drewniana tablica (obecnie w Izbie Pamięci w jastrzębskim gimnazjum nr 8). Deska […]
Pomnik Ofiar Marszu Śmierci w Zdroju
Co upamiętnia Niewielki monument upamiętnia 15 więźniów oświęcimskich, którzy w styczniu 1945 r. ponieśli męczeńską śmierć podczas postoju w folwarku Witczaków. Inicjatorem budowy pomnika było miejscowe koło Związku Bojowników o Wolność i Demokrację oraz Jastrzębskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne. Podczas masowej manifestacji z okazji 40 rocznicy napaści hitlerowskiej na Polskę w fundamenty przyszłego pomnika wmurowano akt erekcyjny. […]
Pomnik Ofiar Marszu Śmierci w Jastrzębiu Górnym
Co upamiętnia W styczniu 1945 r., kiedy ruszyła zimowa ofensywa Armii Czerwonej, Niemcy przystąpili do likwidacji KL Auschwitz-Birkenau. Większość więźniów zmuszono do pieszego marszu w kierunku Wodzisławia. W trakcie pochodu, określonego mianem „Marszu Śmierci”, wielu więźniów zmarło z wycieńczenia lub na skutek egzekucji funkcjonariuszy SS. Część z nich pochowano obok wejścia do kościoła św. Katarzyny […]
Marsz Śmierci
Marsz Śmierci – publikacja Jerzego Fudzińskiego o ewakuacji więźniów KL Auschwitz-Birkenau w styczniu 1945 r. Autorem publikacji jest Jerzy Fudziński, działacz Jastrzębskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego, szczególnie zasłużony w upamiętnianiu ofiar zbrodni hitlerowskich. Tematem broszury jest tragiczna w skutkach ewakuacja więźniów KL Auschwitz-Birkenau, nazwana Marszem Śmierci. Autor opisuje trasę przemarszu, podaje przykłady okrucieństwa hitlerowców oraz bohaterstwa mieszkańców ziemi […]
Wyzwolenie Bzia wiosną 1945 r. w relacji Wilhelma Krupy
Był styczeń 1945 r. Armie hitlerowskie cofały się pod naporem ofensywy radzieckiej i Wojska Polskiego – na zachód. Tą samą szosą Pawłowice-Wodzisław Śl., którą 1 września 1939 r. armia hitlerowska tak wesoło parła na wschód, teraz dzień i noc wracała na zachód, lecz nie tak wesoło jak wtedy. Opłakany był to widok. Konie chude, zarażone […]
„Marsz Śmierci” we wspomnieniach uczestników
Róża Driańska „W Jastrzębiu Dolnym przed domem, gdzie obecnie mieści się Gminna Spółdzielnia, stało mnóstwo ludzi. Przed nami nie widać było SS-mana, z boku też nie, za nami- oglądaliśmy się- też nie. Wzięłam Anielkę- moją siostrę- za rękę i powiedziałem głośno do stojących cywilów- przepraszam! Szybko się rozsunęli, weszłyśmy pomiędzy nich- zasunęli lukę. Po kilkudziesięciu […]
„Marsz Śmierci” we wspomnieniach świadków
Józef Blacha (Jastrzębie Dolne) „W dniu 20 stycznia około godz. 15.00 wracałem z pracy z kopalni „Rymer” rowerem do domu. Natrafiłem kolumnę maszerujących więźniów. Poboczem obok więźniów szli konwojujący SS-mani. Prowadząc rower szedłem dalej piechotą. Jedna z więźniarek zapytała mnie, gdzie mogłaby się schronić. Ostrzegłem ją, że obserwuje nas jeden z SS-manów, który prawie w […]
Nowak Edward
Nowak Edward (ur. 25 IV 1914 Jastrzębie Górne – zm. 27 XII 1963) – członek Armii Krajowej, więzień obozów hitlerowskich. Syn Franciszka i Katarzyny. Przed wojną prowadził sklep kolonialny w Bziu Górnym. Podczas okupacji wstąpił do Armii Krajowej, jednak 11 lutego 1943 r. został aresztowany i osadzony w KL Auschwitz pod nr 114734. W styczniu 1945 […]