Wybuch metanu przy głębieniu szybu KWK Moszczenica 8 kwietnia 1959 r.
Drążenie szybów w KWK „Moszczenica” rozpoczęto w 1957 r., jednak postępowało bardzo wolno ze względu na wciąż pojawiającą się wodę i gromadzenie się metanu. Brakowało przy tym rąk do pracy, zatrudniano więc nawet kobiety. 8 kwietnia 1959 r. w godzinach południowych po raz kolejny nastąpił zwiększony przypływ wody z dna szybu I, grożący ulatnianiem się […]
Budowa kopalni „Moszczenica” (1955-1965)
Budowa kopalni „Moszczenica” wiąże się z zaplanowanym na szeroką skalę rozwojem górnictwa na terenie Rybnickiego Okręgu Węglowego po II wojnie światowej. Poszukiwania węgla w rejonie Moszczenicy prowadzono od XIX w., jednak wysoka zawartość metanu w złożu uniemożliwiała wydobycie tego surowca. Z kolei w nieodległym Jastrzębiu funkcjonowało uzdrowisko, podlegające ustawie o ochronie wód leczniczych. Na sprzyjające […]
Izba Tradycji KWK Jas-Mos
Izba Tradycji powstała w 1975 r. przy okazji wybudowania Ośrodka Pracy Ideowo-Wychowawczej. Na początku zakres tematyczny ekspozycji był szerszy niż dziś, ponieważ obejmował obowiązkowe wówczas zagadnienia dotyczące historii ruchu robotniczego oraz bieżącej działalności PZPR, ZMS i ZSMP. Izbę traktowano więc jako jeszcze jeden front kształcenia ideologicznego w duchu marksizmu-leninizmu. Po upadku systemu socjalistycznego Izba Tradycji […]
BIM – Biuletyn Informacyjny Moszczenicy
BIM – Biuletyn Informacyjny Moszczenicy – pismo „Solidarności Walczącej” KWK „Moszczenica” ukazujące się w 1989 r. Pierwszy numer pojawił się w maju 1989 r. W dużej mierze gazeta poświęcona była sytuacji w kraju, mniej- wydarzeniom w mieście. Wydawcą gazety była Agencja Informacyjna SW. Biuletyn był bezpłatny. Format gazety wynosił A-5, objętość- 2 strony Nakład wynosił kilka […]
Nasza Solidarność Jastrzębie. Rok pierwszy
Nasza Solidarność Jastrzębie. Rok pierwszy – publikacja opisująca genezę i przebieg jastrzębskiego Sierpnia’80 oraz pierwszy rok działalności NSZZ „Solidarność” w Jastrzębiu-Zdroju. Spis treści: I Społeczno-polityczna sytuacja w Jastrzębiu Zdroju w drugiej połowie lat siedemdziesiątych XX wieku II Początek jastrzębskich strajków w sierpniu 1980 roku III Podpisanie „Porozumienia Jastrzębskiego” IV Pierwszy rok działalności NSZZ „Solidarność” w Jastrzębiu […]
Za krótko. Grzegorz Kolosa
Za krótko. Grzegorz Kolosa – publikacja poświęcona osobie jastrzębskiego działacza związkowego Grzegorza Kolosy. Autorem opracowania jest Monika Szymborska. Na publikację składają się wspomnienia osób, które znały Grzegorza Kolosę – uczestnika strajku w KWK „Moszczenica” (1988), działacza jastrzębskiej „Solidarności” i przewodniczącego Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” (1992-1993), tragicznie zmarłego w 1993 r. Wśród wspominających są m.in. Romuald […]
Moszczenicki Informator Solidarności
Moszczenicki Informator Solidarności – pismo członków NSZZ „Solidarność” KWK „Moszczenica” ukazujące się w 1989 r. Gazeta była kontynuacją Moszczenickiego Informatora Strajkowego. Jej redakcją zajmowali się Romuald Bożko i Andrzej Hałabura. Pismo wydawano w formacie A-4. Gazeta pisała o działalności zakładowych struktur „Solidarności”. Częstym motywem były również informacje o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu kopalni oraz nadużyciach dyrekcji zakładu. […]
50 lat KWK „Jas-Mos”
50 lat KWK „Jas-Mos” – publikacja wydana z okazji jubileuszu 50-lecia kopalni „Jas-Mos”. Bogato ilustrowany album ukazuje historię budowy i funkcjonowania kopalń „Jastrzębie”, „Moszczenica” i „Jas-Mos” od 1955 r. do dnia dzisiejszego. Zawiera niepublikowane dotąd fotografie archiwalne obiektów, wydarzeń i postaci, które wpisały się w historię zakładu. Fakty ujęte są w sposób chronologiczny. Książka opisuje nie […]
Jastrzębska Solidarność 1980-2010
Jastrzębska Solidarność 1980-2010 – publikacja poświęcona trzem dekadom działalności NSZZ „Solidarność” w Jastrzębiu-Zdroju. Publikacja w postaci dokładnego kalendarium przybliża dzieje jastrzębskiej „Solidarności”. Kalendarium zostało przełożone na cztery języki obce, co powinno ułatwić zagranicznym badaczom poznanie jastrzębskiego epizodu walki o wolność. Książka zawiera także życiorysy wielu działaczy jastrzębskiej „Solidarności” oraz fotografie archiwalne oraz skany gazet i dokumentów. […]
Nasza Solidarność Jastrzębie. Rok 1988
Nasza Solidarność Jastrzębie. Rok 1988 – publikacja opisująca okres od zniesienia stanu wojennego do fali strajków w 1988 r. w Jastrzębiu-Zdroju. Rozdziały I i II mają tłumaczenia na j. angielski, j. francuski i j. niemiecki. Spis treści: Wstęp I Sytuacja społeczno-polityczna w Jastrzębiu Zdroju od II połowy 1983 do końca 1987 roku II Przebieg wydarzeń 1988 […]
Miasta i węgiel / Města a uhlí
Miasta i węgiel / Města a uhlí – polsko-czeska publikacja ukazująca historię górnictwa w Jastrzębiu-Zdroju i Havířovie. Pełny tytuł: Miasta i węgiel. Górnicze tradycje partnerskich miast Havířov i Jastrzębie-Zdrój / Města a uhlí. Hornické tradice partnerskich měst Havířov a Jastrzębie-Zdrój. Bogato ilustrowany album został wydany przez Miejski Ośrodek Kultury w ramach projektu „Historia węglem pisana” realizowanego wraz z magistratem czeskiego miasta […]
Uchwała nr 458/55 Prezydium Rządu z dnia 11 czerwca 1955 r. w sprawie budowy kopalń węgla kamiennego „Jastrzębie” i „Moszczenica”
W celu zapewnienia gospodarce narodowej wzrostu produkcji węgla koksującego przez przyspieszenie eksploatacji zasobów zalegających w południowej części powiatu wodzisławskiego w województwie stalinogrodzkim – Prezydium Rządu uchwala co następuje: § 1 1. Zobowiązuje się Ministra Górnictwa Węglowego do wybudowania w rejonie miejscowości Jastrzębie i Moszczenica wchodzących w skład powiatu wodzisławskiego w województwie stalinogrodzkim dwóch nowych kopalń […]
Lubczyński Jerzy
Lubczyński Jerzy (ur. 24 XII 1934 Cynków – zm. 9 IX 2005) – artysta fotografik. Urodził się 24 grudnia 1934 r. (choć w dokumentach widnieje nieprawidłowa data 9 stycznia 1935 r.) w Cynkowie koło Zawiercia. Po maturze wstąpił na Wydział Górniczy Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Jako absolwent w 1960 r. podjął pracę w KWK „Anna” dochodząc […]
Szarek Wacław
Szarek Wacław Jan (ur. 1941) – działacz partyjny. W latach 70. pełnił funkcje I sekretarza Komitetu Zakładowego PZPR KWK „Moszczenica” (do 29 września 1978 r.), członka Egzekutywy Komitetu Miejskiego PZPR w Jastrzębiu-Zdroju, a od września 1978 r. sekretarza KM PZPR. Źródła:
Kluczniok Bolesław
Kluczniok Bolesław (ur. 8 II 1939 Radlin – zm. 3 X 2013) – dyrektor KWK „Moszczenica”. Syn Jana i Gertrudy. Absolwent Gimnazjum im. Powstańców Śląskich w Rybniku oraz Politechniki Śląskiej w Gliwicach na Wydziale Górniczym. Po uzyskaniu tytułu magistra w 1961 r. podjął pracę w KWK „Chwałowice”. W 1967 r. został przeniesiony do KWK „Moszczenica”. Tu […]
Statek „Kopalnia Moszczenica”
Statek „Kopalnia Moszczenica” Statek powstał w 1968 r. jako pierwszy z serii 12-tysięczników, które miały nosić imię polskich hut i kopalń. Został zbudowany w duńskiej stoczni w A/S Nakskov Skibsvearft. Jako masowiec był przeznaczony do transportu ładunków sypkich, takich jak: węgiel, koks, rudy metali czy zbóż. Pierwszym kapitanem był Aleksander Nowicki. Jednym z kapitanów został […]
Chlebik Władysław
Chlebik Władysław (ur. 31 X 1922 Stonawa – zm. 6 XI 1991 Jastrzębie-Zdrój) – dyrektor KWK „Moszczenica”. Syn Franciszka i Elżbiety Gemrot. Po ukończeniu prywatnego polskiego gimnazjum realnego im. J. Słowackiego w Orłowej podjął pierwszą pracę w karwińskiej kopalni jako ładowacz. Po zakończeniu wojny rozpoczął naukę w Technikum Górniczym w Katowicach. W grudniu 1951 r. uzyskał […]
Ostaszewski Włodzimierz
Ostaszewski Włodzimierz (ur. 11 X 1928 Dąbrowa Górnicza – zm. 17 IX 1997 Jastrzębie-Zdrój) – budowniczy kopalń w Jastrzębiu-Zdroju i Rybnickim Okręgu Węglowym. Urodził się 11 października 1928 r. w Dąbrowie Górniczej jako syn Stanisława i Ireny. Naukę w Szkole Powszechnej nr 3 w rodzinnym mieście przerwał wybuch II wojny światowej. Kontynuował ją w Szkole Powszechnej […]
Ośrodek Wczasów Niedzielnych
Ośrodek Wczasów Niedzielnych – ośrodek wypoczynkowy przy ul. Cieszyńskiej. Zagospodarowanie naturalnego kompleksu leśnego na teren rekreacyjny rozpoczęto w połowie lat 70. Inwestorem i wykonawcą była KWK „Moszczenica”. Znaczna część prac powstawała rękami górników w ramach tzw. dnia czynu partyjnego. Wybudowano m.in. amfiteatr na kilkaset miejsc, basen, pawilon gastronomiczny, korty tenisowe, alejki spacerowe. Urządzaniem imprez na terenie […]
Miller Janusz
Miller Janusz (ur. 23 II 1963 Bielawa – zm. 8 XII 2002 Jastrzębie-Zdrój) – piłkarz GKS Jastrzębie. Pozycja: pomocnik, obrońca. Przebieg kariery: Bielawianka Bielawa, Moto-Jelcz Oława, Lechia Gdańsk (I 1985-VI 1986), GKS Jastrzębie (1986-1993). Mecze w ekstraklasie: M 31, G 1, w tym M 4, G 0 w barwach GKS Jastrzębie. Debiut w ekstraklasie: 17 III 1985 w barwach […]