JASPEDIA

Jastrzębska Encyklopedia Internetowa

Powitanie Wojska Polskiego na ziemi jastrzębskiej 4 lipca 1922 r.

Po plebiscycie i III powstaniu śląskim Liga Narodów zadecydowała o włączeniu części Górnego Śląska (w tym powiatów pszczyńskiego i rybnickiego) do Rzeczypospolitej Polskiej. W czerwcu 1922 r. rozpoczęło się przejmowanie władzy przez administrację polską. 20 czerwca Wojsko Polskie wkroczyło do Katowic, a następnie było uroczyście witane w kolejnych górnośląskich miejscowościach. Rankiem 4 lipca 1922 r. […]

Plebiscyt górnośląski 20 marca 1921 r.

Plebiscyt górnośląski 20 marca 1921 r. – zarządzone przez zwycięskie mocarstwa głosowanie za przynależnością Górnego Śląska przeprowadzone w 1921 r. Na ziemi jastrzębskiej uzyskano następujące wyniki plebiscytu: Borynia (gmina wiejska): PL 274, DE 80, unieważnione 3, razem 357 Borynia Górna (obszar dworski): PL 25, DE 17, razem 42 Bzie Dolne (gmina wiejska): PL 63, DE 137, razem […]

Pomnik Ofiar Marszu Śmierci w Jastrzębiu Górnym

Co upamiętnia W styczniu 1945 r., kiedy ruszyła zimowa ofensywa Armii Czerwonej, Niemcy przystąpili do likwidacji KL Auschwitz-Birkenau. Większość więźniów zmuszono do pieszego marszu w kierunku Wodzisławia. W trakcie pochodu, określonego mianem „Marszu Śmierci”, wielu więźniów zmarło z wycieńczenia lub na skutek egzekucji funkcjonariuszy SS. Część z nich pochowano obok wejścia do kościoła św. Katarzyny […]

Grób Żołnierzy Września

Co upamiętnia 1 września 1939 r. żołnierze 3 szwadronu 3 Pułku Ułanów Śląskich stoczyli bój o utrzymanie Jastrzębia. W trakcie walk z Niemcami poległo kilku Polaków. Dwóch z nich, Antoni Kumor i Paweł Sterniczuk, pochowanych jest na cmentarzu parafialnym w Jastrzębiu Górnym. Rodzaj Mogiła Rok fundacji b.d. Autor Nieznany Lokalizacja Jastrzębie Górne, cmentarz parafii św. […]

Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej

Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej – publikacja Mieczysława Brzosta poświęcona ruchowi oporu podczas II wojny światowej. Autorem książki jest Mieczysław Brzost (1917-2003), uczestnik II wojny światowej oraz działacz społeczny mieszkający w Jastrzębiu-Zdroju. W książce opisał m.in. członków ruchu oporu z terenu ziemi jastrzębskiej. Spis treści: Wstęp I Rybnickie środowisko patriotyczne II Masowe mordy ludności Śląska III Sztab […]

Gościniec Śląski

Gościniec Śląski – publikacja poświęcona historii ziemi jastrzębskiej. „Gościniec Śląski” miał być w zamierzeniu zespołu redakcyjnego rocznikiem. Ukazał się jednak tylko jeden numer periodyku. Spis treści: Od wydawców Alina Kuboszek – Stanowisko archeologiczne w miejcowości Cisówka Marian Janecki – Dzieje herbów Jastrzębia Zdroju i jego dzielnicę Bolesław Niezgoda – Wolne państwo stanowe Marian Janecki – Zamek […]

Józef Franciszek Tkocz 1901-1969. Patriota, nauczyciel i artysta malarz

Józef Franciszek Tkocz 1901-1969. Patriota, nauczyciel i artysta malarz – publikacja Jarosława Podworskiego. Autor opisuje postać swojego dziadka Józefa Tkocza, nauczyciela w Jastrzębiu Górnym i Jastrzębiu Dolnym, działacza społeczno-politycznego, artysty. Publikacja zawiera fotografie i kolorowe reprodukcje obrazów Tkocza. Spis treści: Od Autora Dom rodzinny Lata młodzieńcze i początki pracy zawodowej Lata trzydzieste Wojenna tułaczka w Rumunii […]

Niezwykła historia figury św. Jana Nepomucena w Jastrzębiu Zdroju

Niezwykła historia figury św. Jana Nepomucena w Jastrzębiu Zdroju – publikacja Andrzeja Kinasiewicza poświęcona dziejom zabytkowej figury z wyobrażeniem obecnego Patrona Miasta. Autorem książeczki jest Andrzej Kinasiewicz, nauczyciel historii i radny miasta. Publikację wydano w związku z obraniem na Patrona Miasta św. Jana Nepomucena. Autor zawarł w niej historię Świętego, dzieje kultu oraz historię figury i […]

Ziemia jastrzębska A.D. 1926 w Kalendarzyku Policji Województwa Śląskiego

Dyslokacja policji Powiatowa Komenda Rybnik – posterunki: – Jastrzębie Górne: Jastrzębie Górne, Jastrzębie Dolne, Gogołowa, Zofiówka. – Sąd powiatowy Wodzisław. – Najbliższa stacja telegr. poczta Jastrząb. – Ruptawa: Ruptawa, Ruptawiec, Cisówka, Moszczenica. – Sąd powiatowy Wodzisław. – Ostatnia poczta Jastrząb. – Stacja telegraficzna Jastrząb. Powiatowa Komenda Pszczyna – posterunki: – Golasowice: Golasowice, Bzie Górne, Bzie Zameckie, Bzie Dolne, […]

Jastrzębskie parafie w schematyzmie z 1845 r.

Archiprezbiterat Wodzisław – Jastrzębie: proboszcz Lodzik – Ruptawa: proboszcz Carolus Potyka, ur. 1809, wyśw. 1834 Archiprezbiterat Żory – Bzie: proboszcz Kubaczek, wicedziekan, Krzyż Kawalerski Orderu Orła Czerwonego, ur. 1768, wyśw. 1791 Źródła:

Jastrzębskie parafie w schematyzmie z 1840 r.

Archiprezbiterat Wodzisław – Jastrzębie: proboszcz Ignatz Lodzik, lat 34 – Ruptawa: administrator Karl Potyka, lat 30 Archiprebiterat Żory – Bzie: proboszcz Paul Kubaczek, lat 73 Źródła:

Jastrzębskie parafie w schematyzmie z 1799 r.

Archiprezbiterat Wodzisław – Jastrzębie: proboszcz Joannes Murinsky, lat 30 – Ruptawa: proboszcz Petrus Latka, lat 75 Archiprebiterat Żory – Bzie: proboszcz Paulus Kubaczek, lat 32 Źródła:

Jastrzębskie parafie w schematyzmie z 1766 r.

Archiprezbiterat Wodzisław – Jastrzębie: proboszcz Georgius Pindur, lat 59 – Ruptawa: proboszcz Georgius Orschulinsky, lat 44 Archiprebiterat Żory – Bzie: administrator Petrus Latka, lat 42, proboszcz emeryt Martinus Biel Źródła:

Jastrzębie A.D. 1926/1927 w Księdze Adresowej Woj. Śląskiego

Powiat Rybnik: Cisówka: obszar 309 ha; – mieszk. 336, w tem 276 wyzn. kat., 66 wyzn. ewang., narod. pol. – szkoła ludowa – p.k. Jastrząb 8 km. Jastrząb Dolny: obszar 350 ha; – mieszk. 700, w tem 630 wyzn. kat., 79 wyzn. ewang. – szkoła ludowa – kolonje: Annaruh, Boża Góra, Centnerhof, Mendowiec – k. Jastrząb Górny […]

1 września 1939 r. w relacji ks. Augustyna Machalicy

Bardzo bolesne rany zadała kościołowi i plebani II wojna światowa. Szkody ujemne powstały w drobnej tylko części bezpośrednio po wkroczeniu armii hitlerowskiej do Jastrzębia (1 IX 1939 r.). Główne zaś szkody spowodowały dopiero długotrwałe działania frontowe na terenie naszej parafii na schyłku wojny światowej. Na długie lata pozostanie pamiętnym dzień wkroczenia armii niemieckiej na pierwszym […]

Jastrzębskie parafie w schematyzmie z 1828 r.

Archiprezbiterat Wodzisław – Jastrzębie: proboszcz Carol Equart, lat 30 – Ruptawa: proboszcz Antonius Szyskowitz, lat 36 Archiprebiterat Żory – Bzie: proboszcz Paulus Kubaczek, lat 60 Źródła:

Jastrzębskie parafie w schematyzmie z 1757 r.

Archiprezbiterat Wodzisław – Jastrzębie: proboszcz Georgius Pindur – Ruptawa: proboszcz Georgius Orschulinsky Archiprebiterat Żory – Bzie: proboszcz Valentinus Latka, administrator Petrus Latka Źródła:

„Marsz Śmierci” we wspomnieniach uczestników

Róża Driańska „W Jastrzębiu Dolnym przed domem, gdzie obecnie mieści się Gminna Spółdzielnia, stało mnóstwo ludzi. Przed nami nie widać było SS-mana, z boku też nie, za nami- oglądaliśmy się- też nie. Wzięłam Anielkę- moją siostrę- za rękę i powiedziałem głośno do stojących cywilów- przepraszam! Szybko się rozsunęli, weszłyśmy pomiędzy nich- zasunęli lukę. Po kilkudziesięciu […]