Ziemia jastrzębska A.D. 1931 (powierzchnia, ludność, budynki)
Dane statystyczne – powierzchnia, budynki, ludność (stan na 9 grudnia 1931) Powierzchnia ogólna w km²: Powiat rybnicki: Cisówka – 3,08 Moszczenica – 10,23 Ruptawa – 11.7 Jastrzębie Dolne – 3,96 Jastrzębie Górne – 13,95 Jastrzębie-Zdrój – 2,39 Skrzeczkowice – 3,1 Zofiówka – 0,27 Powiat pszczyński: Borynia – 8,32 Bzie Dolne – 3,69 Bzie Górne – […]
Stary krzyż przy ulicy Lompy na Mendowcu
Stary krzyż przy ulicy Lompy na Mendowcu Stary krzyż przy ul. Józefa Lompy pochodzi z pierwszej połowy XIX w. Gruby, dębowy krzyż jest mocno zniszczony i stoi tylko dzięki drzewu, o które jest oparty. Jest z nim związana tragiczna historia córki ówczesnych właścicieli ziemskich opisana przez Bolesława Gajdę „Na dworze tym panował porządek i wielka […]
Zofiówka (Sophienthal)
Zofiówka (Sophienthal) Kolonia została założona przez hrabinę Zofię von Dyhrn (Sophie Caroline von Dyhrn). Kolonia wraz z folwarkiem należała do pana von Pincey (Pinocci). W 1781 r. Józef Jakub Pinocci wraz z żoną Józefą, urodzoną von Tluck, nabywają dobra Jastrzębia Dolnego oraz Zofiówkę, ale z powodu nie zapłacenia ceny kupna zostały one sprzedane w 1783 […]
Centnerowiec
Centnerowiec (Zentnerhof) Historia majątku, którego pierwszym właścicielem był Jerzy de Tauer, sięga 1700 r. Powstał z roli siodłaczej, do której zostały przyłączone gospodarstwa dwóch innych siodłaków: Macieja Szymona oraz Przybyły. Z majątku oddawano miejscowemu proboszczowi 12 wiertli żyta i tyleż owsa . Nazwa folwarku pochodzi od jednego z późniejszych właścicieli- Teofila Centnera. Właściciele majątku:– Jerzy […]
Lupa Weronika
Lupa Weronika (ur. 17 IV 1910 Tychy – zm. 27 X 1991 Kraków) – nauczycielka w szkole podstawowej w Jastrzębiu Dolnym Weronika Lupa z d. Freiherr urodziła się 17 kwietnia 1910 r. w Tychach. Była córką Hermana i Zofii z d. Bojdoł. Do szkoły w Jastrzebiu przybyła w 1929 r. Razem z siostrami mieszkała w willi […]
Tkocz Józef
Tkocz Józef Franciszek (ur. 17 III 1901 Wełnowiec – zm. 1 III 1969 Jastrzębie-Zdrój) – powstaniec, nauczyciel, artysta Autorem tekstu jest Monika Mazur Józef Franciszek Tkocz urodził się 17 marca 1901 r. w Wełnowcu koło Katowic jako jedno z sześciorga dzieci Ernesta i Albiny z domu Szweda. W 1908 r. jego ojciec otrzymał posadę górnika w […]
Ździebło Stanisław
Ździebło Stanisław (ur. 13 IV 1904 Jastrzębie Dolne – zm. 18 IV 1985 Kraków) – handlowiec, żołnierz AK Stanisław Ździebło urodził się 13 kwietnia 1904 r. w Jastrzębiu Dolnym na tzw. Pochwaciu, w rodzinie Karola i Florentyny z d. Kocur. Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1917 r. podjął naukę w szkole rolniczej w Tarnowskich Górach. Po […]
Lupa Ludwik
Lupa Ludwik (ur. 06 X 1902 Mokre Śl. – zm. 15 VI 1987 Mikołów) – nauczyciel, kierownik szkoły podstawowej w Jastrzębiu Dolnym Ludwik Lupa urodził się 6 października 1902 r. w Mokrem koło Mikołowa. Był synem Wojciecha i Franciszki z d. Bończyk. W okresie międzywojennym pracował jako nauczyciel w Skrzyszowie, gdzie w 1938 r. został kierownikiem […]
Gatnarczyk Herbert
Gatnarczyk Herbert (ur. 7 IX 1915 Jastrzębie Dolne – zm. 5 VI 1974 Derby) – duszpasterz Polaków w Anglii Herbert Gatnarczyk urodził się 7 września 1915 w Jastrzębiu Dolnym. Był synem Roberta i Agaty z d. Mazur. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się w Państwowym Gimnazjum Klasycznym w Rybniku. W 1937 roku zdał egzamin dojrzałości. W […]
Adamczyk Alojzy
Adamczyk Alojzy (ur. 14 XI 1900 Jastrzębie Dolne) – powstaniec śląski, więzień obozów hitlerowskich. Z zawodu ślusarz. Uczestnik trzech powstań śląskich i akcji plebiscytowej. W okresie międzywojennym zatrudniony w koksowni w Radlinie. 8 września 1939 r. został aresztowany i osadzony w więzieniu w Rybniku, a następnie w Raciborzu, Zgorzelcu i Rawiczu. 16 października 1939 r. trafił […]
Antończyk Józef
Antończyk Józef (ur. 6 X 1897 Jastrzębie Dolne – zm. 1948 Jastrzębie) – powstaniec śląski. Syn Ludwika i Florentyny Kołeczko. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Jastrzębiu Dolnym rozpoczął pracę w kopalni „Emma”. W 1916 r. został wcielony do armii niemieckiej i brał udział w walkach na froncie wschodnim. Po zakończeniu wojny powrócił do kopalni „Emma”. Ożenił […]
Strachwitz Louis Mauritz von
Strachwitz Louis Mauritz von (ur. 17 XI 1777 Jastrzębie – zm. 2 XII 1838) – królewski szambelan, marszałek dworu, właściciel dóbr ziemskich w Jastrzębiu Dolnym, Górnym i Średnim oraz w Cisówce. Syn Moritza Franza von Strachwitz i Elizabeth von Holly. Kształcił się m.in. u cystersów w Rudach, szkole książęcej w Pszczynie i szkole jezuickiej we Wrocławiu. […]
Dyhrn Zofia Karolina von
Dyhrn Zofia Karolina von z domu von Crausse – właścicielka dóbr ziemskich w Jastrzębiu Dolnym. Była osobą energiczną i przedsiębiorczą. Posiadała francuskie wykształcenie i cieszyła się poparciem Fryderyka II. W 1774 r., już jako wdowa po hrabim von Dyhrn, zakupiła wodzisławskie państwo stanowe za kwotę 140000 talarów, przejmując jednocześnie zaległości podatkowe z odsetkami (długi te zostały […]