Plebiscyt górnośląski 20 marca 1921 r.
Plebiscyt górnośląski 20 marca 1921 r. – zarządzone przez zwycięskie mocarstwa głosowanie za przynależnością Górnego Śląska przeprowadzone w 1921 r. Na ziemi jastrzębskiej uzyskano następujące wyniki plebiscytu: Borynia (gmina wiejska): PL 274, DE 80, unieważnione 3, razem 357 Borynia Górna (obszar dworski): PL 25, DE 17, razem 42 Bzie Dolne (gmina wiejska): PL 63, DE 137, razem […]
Walki o Borynię i Szeroką 25 marca 1945 r.
Walki o Borynię i Szeroką 25 marca 1945 r. Zdobycie Żor, a w zasadzie ruin miasteczka, w dniu 24 marca 1945 r., umożliwiło Armii Czerwonej podjęcie ofensywy w kierunku Wodzisławia i Jastrzębia. Rankiem 25 marca, w Niedzielę Palmową, na Borynię uderzyli tankiści Czechosłowackiej Samodzielnej Brygady Pancernej, wspomagani przez nacierających od strony Krzyżowic i Pniówka czerwonoarmistów. […]
W obronie godności i praw człowieka
W obronie godności i praw człowieka – publikacja Leona Białeckiego o działalności „Solidarności” na terenie Boryni i Szerokiej w latach 1980-1989. Pełna nazwa: W obronie godności i praw człowieka. Rzecz o „Solidarności” i wydarzeniach w Jastrzębiu Zdroju-Szerokiej w latach 1980-1989. Autorem publikacji jest Leon Białecki, nauczyciel i badacz historii z Szerokiej. Książka zawiera kolorowe ilustracje. Spis treści: […]
W naszej krainie
W naszej krainie – publikacja Heleny Białeckiej zawierająca zbiór opowiadań z Szerokiej i okolicy. Pełny tytuł: W naszej krainie. Opowiadania i baśnie z południowego pogranicza ziemi rybnickiej i pszczyńskiej. Autorką książki jest Helena Białecka, emerytowana nauczycielka z Szerokiej. Publikacja zawiera ilustracje i archiwalne fotografie. Spis treści: Słowo wstępne Przedmowa Do Drogich Czytelników 1. Prastara kraina 2. Charakterystyka […]
Podróż dyliżansem i inne obrazki z przeszłości naszej krainy
Podróż dyliżansem i inne obrazki z przeszłości naszej krainy – publikacja Heleny Białeckiej zawierająca zbiór opowiadań z życia pogranicza rybnicko-pszczyńskiego. Spis treści: Od autorki Przedmowa 1. Gawęda o herbie Jastrzębia-Zdroju 2. Skąd się wziął bebok? 3. Kat – mistrz poprawny 4. Kat bystrzycki 5. Polowanie na czarownice 6. Testament wdowy po rusznikarzu pszczyńskim 7. Zaginiona szabla […]
Kopalnia Węgla Kamiennego „Borynia” 1971-2021
Kopalnia Węgla Kamiennego „Borynia” 1971-2021 – publikacja opisująca historię KWK „Borynia”. Monografia kopalni wydana z okazji 50-lecia zakładu. Opisuje historię poszukiwań węgla w rejonie Szerokiej, budowę kopalni oraz funkcjonowanie zakładu z uwzględnieniem jego wkładu w rozwój regionu. Autorzy: Marcin Boratyn, Krystyna Furczyk. Wydawca: Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. KWK „Borynia-Zofiówka” Miejsce wydania: Jastrzębie-Zdrój Rok wydania: 2022 Nakład: […]
Ziemia jastrzębska A.D. 1926 w Kalendarzyku Policji Województwa Śląskiego
Dyslokacja policji Powiatowa Komenda Rybnik – posterunki: – Jastrzębie Górne: Jastrzębie Górne, Jastrzębie Dolne, Gogołowa, Zofiówka. – Sąd powiatowy Wodzisław. – Najbliższa stacja telegr. poczta Jastrząb. – Ruptawa: Ruptawa, Ruptawiec, Cisówka, Moszczenica. – Sąd powiatowy Wodzisław. – Ostatnia poczta Jastrząb. – Stacja telegraficzna Jastrząb. Powiatowa Komenda Pszczyna – posterunki: – Golasowice: Golasowice, Bzie Górne, Bzie Zameckie, Bzie Dolne, […]
Ziemia jastrzębska A.D. 1933 w „Podręczniku powiatu pszczyńskiego”
Gmina Borynia Nazwy części gminy: Lasoki, Górna i Dolna Borynia, Odpolany. Ilość mieszkańców: 823. Katolików 732. Ewangelików 90. Żydów 1. Obszar ziemi: 819 ha, 52 a, 62 m kw. Z tego mniej więcej: 700 ha pod pługiem, 95 ha łąk, 15 ha lasów, 1 ha stawów. Ziemia orna 4 klasy. Naczelnik gminy: Michał Dziadek. Sekretarz gminy: Michał Dziadek. Urząd Okręgowy: Pawłowice, […]
Jastrzębie A.D. 1926/1927 w Księdze Adresowej Woj. Śląskiego
Powiat Rybnik: Cisówka: obszar 309 ha; – mieszk. 336, w tem 276 wyzn. kat., 66 wyzn. ewang., narod. pol. – szkoła ludowa – p.k. Jastrząb 8 km. Jastrząb Dolny: obszar 350 ha; – mieszk. 700, w tem 630 wyzn. kat., 79 wyzn. ewang. – szkoła ludowa – kolonje: Annaruh, Boża Góra, Centnerhof, Mendowiec – k. Jastrząb Górny […]
Holewik Paweł
Holewik Paweł (ur. 9 XI 1893 Borynia) – powstaniec śląski z Boryni. Syn Pawła i Karoliny. W III powstaniu śląskim służył w oddziale łączności jako telefonista. Źródła:
Rostek Bernard
Rostek Bernard – starosta i sędzia ziemski, właściciel dóbr ziemskich w Bziu i Boryni Dolnej. W 1536 r. był właścicielem działu w Bziu. W 1556 r. kupił Borynię Dolną wraz z karczmą od Jakuba Vidoma z Widomowic. W 1571 r. pełnił urząd starosty ziemskiego państwa pszczyńskiego, zaś w 1574 r. – sędziego pszczyńskiego. W 1573 r. […]
Schlutterbach Ferdynand Franciszek von
Schlutterbach Ferdynand Franciszek von (ur. 1788 – zm. ?) – właściciel dóbr ziemskich w Boryni Dolnej. Syn Ferdynanda von Schlutterbach. W młodości brał udział w kampanii przeciw Napoleonowi. Majątek w Boryni Dolnej kupił od ojca w 1820 r. Sprzedał go 20 lat później za 32500 talarów księciu Ludwikowi von Anhalt-Koethen. Źródła:
Pałac w Boryni
Pałac w Boryni, siedziba ziemska, hotel Pałac boryński powstał w drugiej połowie XVIII w. około 1781 r. Twórcą pałacu był prawdopodobnie Samuel Fryderyk Ilgner lub jego bliski współpracownik, albo też Wilhelm Pusch. Przed wojną w ramach parcelacji resztek dworu pałac kupiła Elżbieta Siódmiok (poprzednim właścicielem była pani Ledóchowska). W czasie okupacji istniało w nim przedszkole. […]
Dom Sołecki w Boryni
Budowę Domu Sołeckiego w Boryni realizowano w latach 1995-2001. W pierwszym etapie prac (1995-1998) wzniesiono budynek w stanie surowym oraz oddano do użytku część pomieszczeń na parterze: biuro sołtysa, hol z szatnią i toalety. W 1999 r. wykonano pomieszczenie dla koła gospodyń oraz klatki schodowe, zaś rok później – dużą salę o powierzchni 368 m […]
Kościół pw. Matki Bożej Piekarskiej w Boryni
Kościół pw. Matki Bożej Piekarskiej w Boryni W 1985 r. społeczność Boryni i Skrzeczkowic z własnej inicjatywy podjęła się budowy współnego kościoła. Przez dwa lata mieszkańcy pod kierunkiem sołtysa Skrzeczkowic Piotra Paszendy pracowali na budowie sami bez kościelnego dozoru. 3 listopada 1987 r. oficjalnie rozpoczęła się budowa świątyni. Dotychczasowy wikary w parafii Szeroka a równocześnie […]
Jastrzębie-Zdrój w zabytkach sztuki
Jastrzębie-Zdrój w zabytkach sztuki – publikacja Piotra Siemko, pasjonata historii Śląska Książka została przez jastrzębskiego notariusza Piotra Siemko. Publikacja przedstawia zabytki z terenów miasta Jastrzębie-Zdrój, zarówno te zachowane jak i nie istniejące. Spis treści:– Wstęp– Borynia– Bzie Zameckie– Jastrzębie Dolne– Jastrzębie Górne– Jastrzębie-Zdrój– Moszczenica– Ruptawa– Szeroka– Przypisy– Wykaz ważniejszej literatury– Słowniczek trudniejszych terminów– Album ilustracji […]
Rody rycerskie z terenu Jastrzębia i okolicy
Rody rycerskie z terenu Jastrzębia i okolicy – publikacja Piotra Siemko, pasjonata historii Śląska Książka została napisana przez jastrzębskiego notariusza Piotra Siemko. Prezentuje właścicieli ziemskich oraz ich siedziby terenów, które obecnie znajdują się w granicach miasta Jastrzębie-Zdrój. Spis terści:– Wstęp– Zawsze na pograniczu– Borynia– Bzie– Cisówka– Jastrzębie– Ruptawa– Skrzeczkowice– Streszczenie– Literatura– Wykaz miejscowości– Ilustracje Autor: […]
Ziemia jastrzębska A.D. 1931 (powierzchnia, ludność, budynki)
Dane statystyczne – powierzchnia, budynki, ludność (stan na 9 grudnia 1931) Powierzchnia ogólna w km²: Powiat rybnicki: Cisówka – 3,08 Moszczenica – 10,23 Ruptawa – 11.7 Jastrzębie Dolne – 3,96 Jastrzębie Górne – 13,95 Jastrzębie-Zdrój – 2,39 Skrzeczkowice – 3,1 Zofiówka – 0,27 Powiat pszczyński: Borynia – 8,32 Bzie Dolne – 3,69 Bzie Górne – […]
Kolonia Rudolfa (Rudolphsort)
Kolonia Rudolfa (Rudolphsort) Kolonia powstała w początkowych latach 70. XVIII w. na dziale gruntów Boryni Dolnej i Krzyżowic. Było to następstwem polityku rządu pruskiego, który prowadził tzw. kolonizację fryderycjańską. Miała to być akcja germanizacyjna. Działania w tym kierunku podjął Beniamin Viebig i założył kolonię złożoną z 10 miejsc o powierzchni 20 ha razem z łąkami. […]
Szorek Andrzej
Szorek Andrzej (ur. 20 listopada 1950 Urbanowice) – proboszcz parafii pw. Matki Bożej Piekarskiej w Boryni Andrzej Szorek urodził się 20 listopada 1950 r. w Urbanowicach, syn Józefa i Teresy z d. Kost. Ukończył Technikum Budowlane w Tychach (1964-1970). Przez rok pracował jako technik budowlany przy budowie kopalni „Borynia”. W 1971 wstąpił do Śląskiego Seminarium Duchownego […]