Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej
Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej – publikacja Mieczysława Brzosta poświęcona ruchowi oporu podczas II wojny światowej. Autorem książki jest Mieczysław Brzost (1917-2003), uczestnik II wojny światowej oraz działacz społeczny mieszkający w Jastrzębiu-Zdroju. W książce opisał m.in. członków ruchu oporu z terenu ziemi jastrzębskiej. Spis treści: Wstęp I Rybnickie środowisko patriotyczne II Masowe mordy ludności Śląska III Sztab […]
Lohmann Maksymilian
Lohmann Maksymilian (ur. 9 XII 1914 Częstochowa – 24 V 1990 Bielsko-Biała) – żołnierz Września’39, członek ruchu oporu, więzień obozów koncentracyjnych. Urodził się 9 grudnia 1914 r. w Częstochowie jako syn Piotra i Zofii Podwysockiej. Ukończył szkołę powszechną i VIII Państwowe Gimnazjum Matematyczno-Przyrodnicze w Krakowie. Maturę zdał w 1934 r. i rozpoczął służbę wojskową w Centrum […]
Kmieć Kazimierz
Kmieć Kazimierz (ur. 3 XII 1920 Radomsko – zm. 2 VIII 2013) – lekarz, dyrektor Szpitala Rehabilitacyjnego w Jastrzębiu-Zdroju. Najmłodszy syn Konstantego i Marianny Wróblewskiej. Latem 1944 r. jako sanitariusz Armii Krajowej szedł na odsiecz walczącej Warszawie. Po wojnie ukończył studia na Akademii Medycznej w Łodzi. W 1949 r. podjął pracę lekarza w łódzkim szpitalu klinicznym. […]
Zdziebło Anna
Zdziebło Anna (ur. 11 VIII 1916 Pochwacie / ob. część Jastrzębia-Zdroju) – pedagog, działaczka podziemia niepodległościowego. Urodziła się 11 sierpnia 1916 r. jako dziesiąte dziecko Karola i Florentyny Zdziebłów. Ukończyła Prywatne Seminarium Ochroniarskie Sióstr Szkolnych de Notre Dame w Bielsku, a następnie podjęła pracę w przedszkolu w Tłumaczu w województwie lwowskim. Po wybuchu II wojny światowej […]
Goszyc Józef
Goszyc Józef (ur. 24 IV 1887 Pniówek – zm. 20 VI 1943 Pniówek) – powstaniec śląski, działacz społeczny, członek ruchu oporu. Kolejarz. Uczestnik I wojny światowej. Uczestnik trzech powstań śląskich i akcji plebiscytowej. W okresie międzywojennym zawiadowca stacji w Bziu i Jastrzębiu-Zdroju. Członek Związku Powstańców Śląskich i prezes koła Polskiego Związku Zachodniego. 1 września uciekał na […]
Obracaj Józef
Obracaj Józef (ur. 21 IX 1911 Jastrzębie Górne – zm. 6/7 VIII 1943 Szeroka-Kąty) – członek Armii Krajowej. Był synem ubogich robotników rolnych. Jeszcze w dzieciństwie zmarła mu matka, zaś ojciec w 1917 r. poległ na froncie I wojny światowej. Sierotę przygarnęła babcia. Ze względu na trudną sytuację materialną musiał przerwać naukę w żorskim gimnazjum. Pracował […]
Malcher Gerard
Malcher Gerard (ur. 3 VIII 1919 Bzie Górne – zm. 31 III 1942 Katowice) – żołnierz Armii Krajowej Gerard Franciszek Malcher urodził się 3 sierpnia 1919 roku w Bziu Górnym jako szóste dziecko Roberta Malchera i Gertrudy z domu Gibas. Po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczął naukę w rybnickim gimnazjum. W tym czasie rodzina Malcherów przeniosła się […]
Brzost Mieczysław
Brzost Mieczysław (ur. 19 II 1917 Kotuń – zm. 16 III 2003 Jastrzębie-Zdrój) – żołnierz Armii Krajowej Mieczysław Brzost Urodził się 19 lutego 1917 r. w Kotuniu pod Warszawą. Absolwent Szkoły Handlowej w Siedlcach. Był uczestnikiem Kampanii Wrześniowej walcząc w okolicach Lwowa jako żołnierz kompanii szkolnej Szkoły Obrony Przeciwgazowej. Po ucieczce z sowieckiej niewoli powrócił […]
Ździebło Stanisław
Ździebło Stanisław (ur. 13 IV 1904 Jastrzębie Dolne – zm. 18 IV 1985 Kraków) – handlowiec, żołnierz AK Stanisław Ździebło urodził się 13 kwietnia 1904 r. w Jastrzębiu Dolnym na tzw. Pochwaciu, w rodzinie Karola i Florentyny z d. Kocur. Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1917 r. podjął naukę w szkole rolniczej w Tarnowskich Górach. Po […]
Białecki Józef
Białecki Józef (ur. 12 III 1914 Szeroka – zm. 8 IV 1945 Schwerte) – rzemieślnik, działacz społeczny, żołnierz. Pochodził z rodziny ubogich szerockich rolników. Ukończył miejscową szkołę podstawową, a potem odbywał praktykę w warsztacie kołodzieja. W 1937 r. ukończył szkołę zawodową, zaś rok później zdał egzamin czeladniczy. Następnie wraz z bratem prowadził warsztat, w którym wykonywał […]
Hanusek Izydor
Hanusek Izydor (ur. 31 III 1919 Bzie – zm. 12 XI 1943 Auschwitz) – uczestnik kampanii wrześniowej, komendant Armii Krajowej w Bziu, więzień KL Auschwitz. Z zawodu murarz. Podczas kampanii wrześniowej walczył w stopniu plutonowego. Po bitwie pod Lwowem uniknął niewoli i wrócił do domu. Otrzymał nakaz pracy przymusowej w Kędzierzynie. 18 maja 1943 r. aresztowany […]
Stencel Albin
Stencel Albin (ur. 28 II 1908 – zm. 6/7 VIII 1943 Szeroka-Kąty) – członek Armii Krajowej. Po ukończeniu szkoły pracował na roli w przysiółku Kąty. W 1930 r. ukończył służbę wojskową, po czym wrócił na gospodarkę. Po klęsce wrześniowej w 1939 r. uciekł z niewoli i powrócił do Kątów. Tu na początku następnego roku nawiązał kontakt […]
Wagner Jerzy
Wagner Jerzy (ur. 19 IV 1926 Warszawa – zm. 21 III 1978 Jastrzębie-Zdrój) – powstaniec warszawski, lekarz, organizator służby zdrowia w Jastrzębiu-Zdroju. Jerzy Wagner urodził się 19 kwietnia 1926 r. w Warszawie jako syn Stefana i Janiny Piętak. W rodzinnym mieście ukończył szkołę powszechną i gimnazjum, a następnie podjął naukę w Liceum pw. Św. Wojciecha. Wybuch […]
Sławik Konstanty
Sławik Konstanty (ur. 13 X 1907 Bzie – zm. 7 VIII 1943) – członek Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Przed wojną był zatrudniony jako kierowca w Zarządzie Drogowym w Pszczynie. Pracę tę wykonywał również w czasie okupacji. Należał do Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Na skutek zdrady 7 sierpnia 1943 r. został aresztowany i […]
Wójcik Zdzisław
Wójcik Zdzisław Robert (ur. 6 VII 1917 Łowisko – zm. 27 II 1976 Jastrzębie-Zdrój) – żołnierz WP, członek ruchu oporu, dyrektor kopalni „Jastrzębie”. Urodził się w Łowisku koło Niska jako syn Ludwika i Stanisławy Herman. Ukończył szkołę podstawową w Lutoryżu nieopodal Rzeszowa, a następnie przeniósł się do Siemianowic Śląskich, gdzie uczęszczał do gimnazjum i w 1938 […]
Nowak Edward
Nowak Edward (ur. 25 IV 1914 Jastrzębie Górne – zm. 27 XII 1963) – członek Armii Krajowej, więzień obozów hitlerowskich. Syn Franciszka i Katarzyny. Przed wojną prowadził sklep kolonialny w Bziu Górnym. Podczas okupacji wstąpił do Armii Krajowej, jednak 11 lutego 1943 r. został aresztowany i osadzony w KL Auschwitz pod nr 114734. W styczniu 1945 […]
Kania Dominik
Kania Dominik (ur. 5 VII 1899 Ruptawa – zm. XI 1944 Gross-Rosen) – powstaniec śląski, członek Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, więzień KL Gross-Rosen. Urodził się 5 lipca 1899 r. w Ruptawie. Przed I wojną światową pracował w kopalni „Emma”. W 1917 r., jako żołnierz niemiecki, otrzymał na froncie ciężką ranę, która spowodowała trwałe inwalidztwo. […]
Woryna Leon
Woryna Leon (ur. 7 IV 1913 Jastrzębie Górne – zm. 6/7 VIII 1943 Szeroka-Kąty) – członek Armii Krajowej. Pochodził w rodziny rolniczej. W 1935 r. ukończył Szkołę Handlową w Rybniku, a następnie po odbyciu służby wojskowej, podjął pracę w Urzędzie Skarbowym w Pszczynie. Był aktywnym członkiem ZHP, pełniąc funkcję członka zarządu. Udział w kampanii wrześniowej zakończył […]