Szraj Józef (ur. 23 III 1880 Racibórz – zm. 6 XII 1956 Wodzisław) – właściciel ziemski w Jastrzębiu Górnym.
Dzieciństwo i młodość spędził w rodzinnym Raciborzu. Choć wychował się w mieście, to interesował się gospodarką rolną. Karierę zawodową rozpoczął od pracy w jednym z raciborskich banków. Wraz z żoną Wiktorią posiadał tamże również sklep wielobranżowy. Tuż po plebiscycie wraz z przyjacielem Teofilem Pardygołem wziął w dzierżawę majątek Dwór Zamkowy (Schlosshof) w Jastrzębiu Górnym. Obaj z powodzeniem przeprowadzili modernizację podupadłego majątku. Szraj zainteresował się wówczas sąsiednim Dworem Wyżnim (Oberhof), który początkowo wynajął, a potem wykupił od barona von Suchen-Poszukinskiego. Około 1927 r. rodzina Szrajów przeprowadziła się na stałe do Jastrzębia i spolszczyła swoje nazwisko (dotychczas używała formy Schrey).
Z uwagi na jego antynazistowskie poglądy w okresie okupacji hitlerowskiej został wydany na niego nakaz aresztowania. Udało mu się go uniknąć dzięki wsparciu przyjaciół, którzy ukrywali go do końca wojny w okolicach Raciborza. Późną wiosną 1945 r. powrócił do zrujnowanego majątku w Jastrzębiu Górnym. Od razu podjął się jego odbudowy. Już wkrótce został uznany za „kułaka” i „wroga klasy robotniczej”. Uniknął jednak aresztowania.
Był żonaty z Wiktorią Łukoszek (ur. 1 IX 1882 w Raciborzu – zm. 12 XII 1956 Racibórz-Brzezie). Miał z nią 3 synów i 3 córki. Dzieci były czynnie zaangażowane w działalność gospodarczą jastrzębskiego majątku.
Źródła:
- wspomnienia Heinricha Schreya z 2010 r.; w zbiorach Galerii Historii Miasta.
- „Biuletyn Galerii Historii Miasta” nr 17 i 18 z września i grudnia 2010 r.
- M. Boratyn, Na zamku u Szrajów, „Jastrząb” nr 9 (594) z IX 2010 r.