Ranoszek Gerard Karol (ur. 4 XI 1911 Wierzbie – zm. 17 VII 1992 Johannesburg) – pilot, uczestnik II wojny światowej
Gerard Karol Ranoszek urodził się 4 listopada 1911 r. we wsi Wierzbie koło Lublińca. Syn Franciszka i Marii z domu Besuch. Uczęszczał do miejscowej szkoły podstawowej, a następnie do Gimnajzum w Tarnowskich Górach. Maturę zdał w 1930 r. i rozpoczął studia na Wydziele Mechanicznym Politechniki Gdańskiej. W 1931 r. ukończył kurs szybowcowy na Sokolej Górze (koło Krzemieńca) oraz szkolenie na samolotach turystycznych w Nowym Targu i Krakowie. W 1932 r. przerwał naukę, aby odbyć służbę wojskową. W tym samym roku zdał kurs podchorążych rezerwy przy II batalionie 73 pułku piechoty w Oświęcimiu. Od 15 lutego do 15 sierpnia 1933 r. szkolił się w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie. Po zakończeniu szkolenia otrzymał przydział do 3 pułku lotniczego w Poznaniu, a następnie do 4 pułku lotniczego w Toruniu. 1 stycznia 1935 r. otrzymał awans na podporucznika pilota. Brał udział w ogólnopolskich zawodach lotniczych oraz był instruktorem pilotażu w Ministerstwie Komunikacji, a także pilotem doświadczalnym w Instytucie Technicznym Lotnictwa. Powrócił na studia w Politechnice Gdańskiej. W 1938 r. został przez niemieckie władze uczelni skreślony z listy studentów. Przeniósł się na Politechnikę Warszawską, lecz wybuch wojny nie pozwolił dokończyć studiów.
W sierpniu 1939 r. został zmobilizowany i przydzielony do 24 eskadry rozpoznawczej. Po klęsce w kampani wrześniowej przedostał się z Warszawy przez Nowy Targ, Słowację i Węgry do Francji, gdzie trafił do bazy Lyon-Bron. W maju 1940 r. został wysłany o St. Etiénne w grupie kpt. Tadeusza Rolskiego na przeszkolenie na francuskim sprzęcie. Po dwóch dnia grupę wycofano do Lyon-Mions, gdzie piloci ukończyli szkolenie na Caudronach CR-714. W tym samym roku uzyskał od spotkanego przypadkowo w Blackpool dziekana Wydziału Mechanicznego PW pisemne potwierdzenie ukończenia studiów bez otrzymania dyplomu inżyniera (absolutorium). Po zakończeniu szkolenia w czerwcu 1940 r. został przeniesiony do Gaillac, a stamtąd przez Tuluzę, Montpellier i Perpignan do Oranu w Afryce, a następnie przez Casablankę i Gibraltar do Anglii. Tam przeszedł przeszkolony na Hurricane’ach i 8 grudnia 1940 r. przydzielony do angielskiego 32 squadronu. W kwietniu 1941 został przydzielony do 306 Dywizjonu „Toruńskiego”, w którym latał głównie na patrole obronne. W lutym 1942 r. trafił do 307 Dywizjonu Myśliwskiego Nocnego „Lwowskich Puchaczy”. W 1943 r. czasowo pełnił obowiązki dowódcy dywizjonu 307, a następnie został przeniesiony do sztabu 10 Grupy Myśliwskiej na stanowisko polskiego oficera łącznikowego. W maju 1944 r. powrócił do dywizjonu 307 na stanowisko dowódcy. 20 grudnia 1944 r. Ranoszek odszedł z dywizjonu i wyjechał na kurs sztabowy do US Army Command and General Staff Office w Fort Leavenworth w Stanach Zjednoczonych. W okresie od marca do września 1945 r. studiował także na Wyższej Szkole Lotniczej w Weston-super-Mare. Polskich Siłach Powietrznych zakończył służbę jako major i Wing Commander.
W 1947 r. wyemigrował do Południowej Afryki, gdzie założył własne przedsiębiorstwo. Kontynuował także latanie, posiadając licencję pilota i samolot sportowy Piper Twin Comanche, na którym latał do 1986 r. Zmarł 17 lipca 1992 r. w Johannesburgu w RPA, w wieku 80 lat. 20 maja 1993 r. urna z jego prochami spoczęła na cmentarzu wojskowym na Powązkach (Kwatera: D 20 KOL I Rząd: 3 Grób: 2).
Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (1943), trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Polową Odznaką Pilota, Srebrnym Krzyżem Zasługi, brytyjskim Distinguished Flying Cross (1943) oraz medalami pamiątkowymi. Po wojnie odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich (1984).
Jego imię nosi rondo w Tarnowskich Górach.
Źródła:
- Musioł J., Ludzie tej Ziemi, Warszawa 1980.
- Musioł J., Ślązacy, Katowice 1986.
- Musioł J., Od Wallenroda do Kordiana. Dramatyczne Ślązaków wybory, Katowice 2000.
- Dzieje parafii św. Mikołaja oraz Matki Boskiej Różańcowej w Moszczenicy, Jastrzębie-Zdrój 2007.
- Sprawozdanie szkolne Państwowego Gimnazjum Męskiego w Tarnowskich Górach za rok szkolny 1927/28
- Sprawozdanie szkolne Państwowego Gimnazjum Męskiego w Tarnowskich Górach za rok szkolny 1928/29
- http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/373_8252.html
- http://bez-recepty.pgf.com.pl/index.php?co=artyk&id_artyk=2203
- http://lubliniec.naszemiasto.pl/artykul/637510,wierzbie-potomkowie-franciszka-ranoszki-odwiedzili-rodzinna,id,t.html
- http://www.polishairforce.pl/ranoszek.html
- http://towarzystwo-przyjaciol-slaska.pl/index.php?id=7