JASPEDIA

Jastrzębska Encyklopedia Internetowa

Postacie

Dziuba Jan

Dziuba Jan (ur. 17 VII 1882 Grabownia – zm. 14 V 1938 Rybnik) – działacz narodowy i plebiscytowy, poseł na sejm śląski, naczelnik urzędu okręgowego w Jastrzębiu-Zdroju.

Jan Dziuba urodził się 17 lipca 1882 r. w Grabowni. Ukończył szkołę ludową w Golejowie i rozpoczął pracę w hucie „Silesia”. Od 1901 r. należał do tajnej organizacji „Eleuzis” i w maju 1901 r. złożył przysięgę w Krakowie na niepodległość Polski. W 1907 r. został wydalony za działalność narodową i wyjechał do Olkusza. Tam także przynależał do tajnej organizacji i w obawie przed szykanami moskiewskich władz w 1909 r. powrócił na Górny Śląsk i podjął pracę w kopalni w Zabrzu.  W tym samym roku założył Polską Organizację Młodzieży Ludowej z siedzibą w Katowicach, w której był członkiem głównego zarządu aż do wybuchu wojny. Podczas I wojny światowej w szeregach armii niemieckiej.  Po powrocie z wojny 15 grudnia 1918 r. usiłował, razem z Fizią z Pszczyny, wymusić u władz naczelnych wydanie rozkazu do wybuchu powstania w powiecie rybnicko-pszczyńskim. Za ten czyn 18 grudnia 1918 r. odpowiadał przed sądem wojennym w Rybniku. Od 1919 r. czołowy organizator Polskich Oddziałów Wojskowych Górnego Śląska w pow. Rybnickim. W tym samym roku aresztowany i osadzony w więzieniu w Raciborzu na 10 miesięcy. Po wejściu w życie amnestii został zwolniony 6 grudnia 1919 r. W Krakowie przeszedł kurs plebiscytowy i został pracownikiem Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Bytomiu. Brał udział w III powstaniu śląskim. W okresie międzywojennym działacz polityczny Narodowo-Chrześcijańskiego Zjednoczenia Pracy. Naczelnik Urzędu Okręgowego w Jedłowniku (1922-1938) i Jastrzębiu-Zdroju (1938).  W latach 1935-1938 poseł do Sejmu Śląskiego.  Zmarł 14 maja 1938 r. w Rybniku.

Odznaczony Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasług, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Niepodległości i Gwiazdą Górnośląską.

Źródła:

  • Encyklopedia Powstań Śląskich, Opole 1982.
  • „Polska Zachodnia” 1938.