Cuber Józef (ur. 3 II 1894 Ruptawa – zm. 18 VIII 1942 Oświęcim) – powstaniec śląski, działacz społeczny, więzień KL Auschwitz.

Urodził się 3 lutego 1894 r. w Ruptawie jako syn Antoniego i Józefy Ptoszek, pracowników majątku hrabiego von Prinzensteina. Tuż przed wybuchem I wojny światowej pracował w kopalni „Emma”. W latach 1914-1918 brał udział w działaniach wojennych na froncie wschodnim (w 83 pułku piechoty) i zachodnim. Został ciężko ranny na froncie francuskim. We wrześniu 1918 r. trafił do niewoli aliantów. Wraz z Błękitną Armią gen. Józefa Hallera powrócił do kraju i jako starszy sierżant wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

Powróciwszy do Ruptawy wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska i zaangażował się w przygotowania do kolejnego powstania, a później w akcję plebiscytową. W maju 1921 r. wziął czynny udział w III powstaniu śląskim dowodząc oddziałem ruptawskim. Walczył w Jastrzębiu-Zdroju, Rybniku, Starym Koźlu, Bierawie i Sławęcicach.

Po zakończonych walkach ożenił się z Martą, z którą miał syna Rafała (ur. 1926).

W 1923 r. został prezesem ruptawskiego oddziału Związku Powstańców Śląskich. Zamieszkał w Cisówce, gdzie prowadził gospodę i sklep kolonialny. Jako doświadczony weteran organizował kursy przysposobienia wojskowego, a także zakładał Związek Strzelecki i Towarzystwo Popierania Budowy Szkół Powszechnych. Działał w Związku Zachodnim oraz Narodowo-Chrześcijańskim Zjednoczeniu Pracy. W 1938 r. pełnił ochotniczą służbę w Legionie „Zaolzie”.

Po agresji niemieckiej we wrześniu 1939 r. wycofywał się na wschód, lecz powrócił do domu. Nazajutrz 16 października 1939 r. na skutek denuncjacji został aresztowany przez Niemców i skazany na dwa lata ciężkiego więzienia w Brzegu. Po odbyciu kary 17 grudnia 1941 r. został przewieziony do KL Auschwitz, gdzie otrzymał nr obozowy 24607. Po rozwiązaniu karnej kompanii, w której przebywał, 18 sierpnia 1942 r. został rozstrzelany wraz z grupą powstańców śląskich (w dokumentach obozowych przyczyna zgonu to „zapalenie mięśnia sercowego”).

Wielokrotnie odznaczany: Krzyżem Żelaznym II klasy (1918); Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi, Gwiazdą Górnośląską, Śląskim Krzyżem Powstańczym; Medalem Niepodległości (1931); Krzyżem Oświęcimskim (pośmiertnie, 1992).

Źródła:

• Relacja Alojzego Zielonki i Franciszka Czyża z 22 I 1974 r., kopia mps w zbiorach MOK-GHM.
• Delowicz J., Żołnierze III Powstania Śląskiego, Żory 2011.
• Klistała J., Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Wodzisławia Śl., Żor, Raciborza w latach 1939-1945. Słownik biograficzny, 2006.
• Mrożkiewicz J., Zapomniany powstaniec, w: Gościniec Śląski R. 1, 1998.
• Ruptawa. Dzieje osadnictwa na tle historii Księstwa Cieszyńskiego. Parafia rzymskokatolicka św. Bartłomieja i Niepokalanego Serca NMP. Parafia Ewangelicko-Augsburska, Jastrzębie-Zdrój-Opole 2009.