Na początku 1945 r. dowództwo radzieckie dokonało przegrupowania sił, które miały opanować Zagłębie Ostrawsko-Morawskie, a następnie podjąć ofensywę w kierunku Pragi. Zadanie to spoczęło na żołnierzach 4 Frontu Ukraińskiego i wchodzącej w jej skład 38 Armii z gen. płk. Kiryłłem Moskalenko na czele. W ramach tej operacji, po wielu tygodniach ciężkich walk, Armia Czerwona zdobyła miejscowości wchodzące w skład obecnego Jastrzębia-Zdroju. Zostało to jednak okupione ogromnymi stratami w ludziach i sprzęcie.

W efekcie gwałtownych walk na terenie ziemi jastrzębskiej poległo 1500-1800 żołnierzy radzieckich. W wyniku przeprowadzonej kwerendy źródłowej rosyjskiej bazy danych udało się ustalić tożsamość niemal 1500 poległych żołnierzy radzieckich. Podane poniżej składy poszczególnych formacji 38 Armii nie są pełne, ponieważ dotyczą tylko tych, w których zanotowano straty. Należy też zaznaczyć, że liczba poległych z pewnością jest większa. Wymaga jednak dalszych wnikliwych badań zasobu zamieszczonego na stronie www.obd-memorial.ru. Osobną kwestią jest liczba rannych, która – jak można sądzić – kilkukrotnie przewyższała liczbę zabitych.

5 Korpus Zmechanizowany Gwardii

Poległych: 95 osób, w tym:

– 10 Brygada Zmechanizowana Gwardii

* 2 Batalion Zmotoryzowany: 5 osób

* 3 Batalion Zmotoryzowany: 50 osób

– 11 Brygada Zmechanizowana Gwardii

* 1 Batalion Zmotoryzowany: 37 osób

* 54 Pułk Zmotoryzowany Gwardii: 2 osoby

* Kompania inżyniersko-minerska: 1 osoba

Rejon walk: Pniówek, Bzie. Straty zanotowano w dniach: 9 i 12-15 III.

127 Lekki Korpus Piechoty Górskiej (dowódca gen. major Gieorgij Żukow)

Poległych: 20 osób (formacje niezidentyfikowane).

Rejon walk: Bzie, Ruptawa, Jastrzębie. Straty zanotowano w dniach: 12-16, 23, 27, 29 III.

3 Samodzielna Brygada Piechoty Górskiej (w składzie 127 LKPG)

Poległych: 383 osoby.

Rejon walk: Bzie, Ruptawiec, Jastrzębie, Moszczenica, Szotkowice. Straty zanotowano w dniach: 11, 13-25, 27-31 III oraz 1-4, 6, 10 IV (największe straty w dniach 13-19 i 27-30 III oraz 1-4 IV).

69 Samodzielna Brygada Piechoty Górskiej (w składzie 127 LKPG)

Poległych: 286 osób, w tym:

– dowództwo brygady: 2 osoby

– 1 Batalion Piechoty Górskiej: 90 osób

– 2 Batalion Piechoty Górskiej: 55 osób

– 3 Batalion Piechoty Górskiej: 54 osoby

– Batalion Karabinów Maszynowych: 22 osoby

– Samodzielny Dywizjon Artylerii Armat Pułkowych 76 mm: 7 osób

– Dywizjon Moździerzy: 5 osób

– Samodzielna Kompania Rozpoznania: 6 osób

– Samodzielna Kompania Saperska: 3 osoby

– Samodzielna Kompania Łączności: 2 osoby

– Kompania Medyczno-Sanitarna: 40 osób

Rejon walk: Bzie, Kyndra, Ruptawiec, Ruptawa, Zofiówka, Jastrzębie, Moszczenica. Straty zanotowano w dniach: 10-21, 23-31 III oraz 1-7 IV.

70 Samodzielna Brygada Piechoty Górskiej (w składzie 127 LKPG)

Poległych: 45 osób + 28 zaginionych, w tym:

– 1 Batalion Piechoty Górskiej: 13 osób

– 2 Batalion Piechoty Górskiej: 8 osób

– 3 Batalion Piechoty Górskiej: 19 osób + 22 zaginionych

– Batalion Karabinów Maszynowych: 6 osób + 6 zaginionych

– Samodzielna Kompania Rozpoznania: 3 osoby

– niezidentyfikowane formacje: 6 osób

Rejon walk: Bzie, Ruptawiec, Ruptawa. Straty zanotowano w dniach: 11-18, 26, 28-29, 31 III oraz 1-4, 24 IV.

2 Dywizja Powietrzno-Desantowa Gwardii (w składzie 95 Korpusu Piechoty)

Poległych: 9 osób, w tym:

– 4 Pułk Powietrzno-Desantowy Piechoty Gwardii: 5 osób

– 5 Pułk Powietrzno-Desantowy Piechoty Gwardii: 4 osoby

Rejon walk: Borynia, Szeroka. Straty zanotowano w dniach: 24-25 III.

70 Dywizja Piechoty Gwardii (w składzie 101 Korpusu Piechoty)

Poległych: 86 osób, w tym:

– 74 Dywizjon Przeciwpancerny Gwardii: 1 osoba

– 99 Batalion Łączności Gwardii: 5 osób

– 137 Pułk Artyleryjski Gwardii: 1 osoba

– 203 Pułk Piechoty Gwardii: 14 osób

– 205 Pułk Piechoty Gwardii: 37 osób

– 207 Pułk Piechoty Gwardii: 27 osób

– Samodzielna Kompania Przeciwlotnicza Gwardii: 1 osoba

Rejon walk: Bzie, Kyndra, Dębina, Szeroka (płd. skraj wsi), Dubielec, Pochwacie, Moszczenica. Straty zanotowano w dniach: 12, 15-19, 21, 23-26 III.

121 Dywizja Piechoty (w składzie 52 Korpusu Piechoty)

Poległych: 34 osób, w tym:

– 383 Pułk Piechoty: 8 osób

– 574 Pułk Piechoty: 6 osób

– 705 Pułk Piechoty: 9 osób

– 297 Pułk Artylerii: 3 osoby

– 168 Samodzielny Batalion Saperów: 7 osób

– Samodzielna Kompania Karabinów Przeciwlotniczych: 1 osoba

Rejon walk: Pniówek, Szeroka, Jastrzębie, Moszczenica. Straty zanotowano w dniach: 13, 20, 24-27, 29-30 III.

140 Dywizja Piechoty (w składzie 101 Korpusu Piechoty)

Poległych: 196 osób, w tym:

– 96 Pułk Piechoty: 73 osoby

– 258 Pułk Piechoty: 58 osób

– 283 Pułk Piechoty: 55 osób

– 371 Pułk Artylerii: 4 osoby

– 92 Samodzielny Dywizjon Przeciwpancerny: 3 osoby

– 596 Samodzielny Batalion Łączności: 1 osoba

– Samodzielna Kompania Karabinów Przeciwlotniczych: 2 osoby

Rejon walk: Bzie, Kyndra, Pniówek, Kąty, Jastrzębie Górne. Straty zanotowano w dniach: 11-22, 24-26 III.

183 Dywizja Piechoty (w składzie 101 Korpusu Piechoty)

Poległych: 115 osób, w tym:

– 227 Pułk Piechoty: 35 osób

– 285 Pułk Piechoty: 39 osób

– 295 Pułk Piechoty: 33 osoby

– 623 Pułk Artylerii: 3 osoby

– 304 Samodzielny Batalion Piechoty: 1 osoba

– 609 Samodzielny Batalion Piechoty: 1 osoba

– 18 Samodzielny Dywizjon Przeciwpancerny: 3 osoby

Rejon walk: Pniówek, Bzie, Jastrzębie Górne, Moszczenica. Straty zanotowano w dniach: 10, 12-18, 20, 22-27, 31 III.

241 Dywizja Piechoty (w składzie 52 Korpusu Piechoty)

Poległych: 52 osoby, w tym:

– 264 Pułk Piechoty: 3 osoby

– 318 Pułk Piechoty: 36 osób

– 332 Pułk Piechoty: 8 osób

– 1010 Pułk Artylerii: 4 osoby

– 898 Samodzielny Batalion Łączności: 1 osoba

Rejon walk: Pniówek, Jastrzębie. Straty zanotowano w dniach: 13, 26-27, 29-31 III.

305 Dywizja Piechoty (w składzie 52 Korpusu Piechoty)

Poległych: 53 osoby, w tym:

– 1000 Pułk Piechoty: 3 osoby

– 1002 Pułk Piechoty: 14 osób

– 1004 Pułk Piechoty: 20 osób

– 726 Samodzielny Batalion Piechoty: 1 osoba

– formacje niezidentyfikowane: 15 osób

Rejon walk: Pniówek, Jastrzębie Górne, Moszczenica. Straty zanotowano w dniach: 13-17, 23-24, 26-27, 29-31 III oraz 1, 4 IV.

340 Dywizja Piechoty (w składzie 67 Korpusu Piechoty)

Poległych: 17 osób, w tym:

– dowództwo dywizji: 1 osoba

– 1140 Pułk Piechoty: 13 osób

– 1142 Pułk Piechoty: 3 osoby

Rejon walk: Bzie, Ruptawa, Biadoszek. Straty zanotowano w dniach: 6, 12, 15-16, 18 IV oraz 1-2 V (od ran).

24 Dywizja Artylerii

Poległych: 48 osób.

Rejon walk: Bzie, Dębina, Kyndra, Ruptawa. Straty zanotowano w dniach: 13-19, 24-25 III.

165 Samodzielna Armijna Kompania Karna

Poległych: 6 osób.

Rejon walk: Szeroka. Straty zanotowano w dniu 28 III.

338 Samodzielna Armijna Kompania Karna

Poległych: 1 osoba.

Rejon walk: Borynia. Straty zanotowano w dniu 24 III.

Razem: 1446 osób poległych + 28 zaginionych

Źródła:

• M. Boratyn, Bilans radzieckich strat w walkach o ziemię jastrzębską wiosną 1945 r., „Biuletyn Galerii Historii Miasta” nr 15 z III 2010 r.
• www.obd-memorial.ru