Paweł Ender (ur. 26 X 1898 Cyprzanów – zm. 31 XII 1941 Rosja) – powstaniec, kupiec, restaurator

Paweł Ender urodził się 26 października 1898 r. w Czyprzanowie koło Raciborza. Jego rodzicami byli Jan i Jadwiga z d. Grzesiczek. Brał udział w powstaniach śląskich, za co został odznaczony Gwiazdą Górnośląską, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasług, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 oraz Medalem Niepodległości (1932). W maju 1922 r. poślubił o 5 lat młodszą Martę Piechaczek, pochodzącą z Jastrzębia Górnego córkę Pawła i Florentyny z d. Oślislok, Wkrótce na świat przyszła ich jedyna córka Eleonora.

Paweł Ender był człowiekiem przedsiębiorczym, który posiadał 3 restauracje (koło Raciborza, na Dubielcu oraz w Zdroju), a także sklep z pamiątkami w jastrzębskim uzdrowisku. To w tym sklepie kuracjusze nabywali pocztówki emitowane przez Endera, które w dużej mierze przetrwały do dziś i stanowią świadectwo tamtej epoki. Należał do Związku Powstańców Śląskich w Rybniku, z którego w 1937 r. został przeniesiony do oddziału w Brzeziu nad Odrą. W wolnym czasie oddawał się wędkarstwu i polowaniom organizowanym m. in. przez Mikołaja Witczaka. We wrześniu 1939 r. Paweł Ender ewakuował się przed nadciągającą armią niemiecką na wschód. Według oficjalnych danych zmarł 31 grudnia 1941 r. w obozie pracy na terenie Rosji.

Źródła:

• na podstawie informacji przekazanych przez rodzinę