Maciejewski Jan (ur. 17 VI 1900 Ostrówiec – zm. 3 IV 1977) – powstaniec wielkopolski, łącznościowiec, działacz sportowy.

Jan Maciejewski urodził się 17 czerwca 1900 r. we wsi Ostrówiec pow. Kępno. Po ukończeniu szkoły podstawowej pracował w lesie. Na początku stycznia 1919 r. wstąpił do 1 kompanii powstańczej w Ostrzeszowie i kilka dni później wziął czynny udział w zwycięskiej bitwie pod Kobylą Górą i Ligotą. W lutym Maciejewski został wcielony do kompanii szkolnej II batalionu radiotelegraficznego w poznańskiej Cytadeli. Tu służył do listopada, po czym został przeniesiony do I batalionu radiotelegraficznego Warszawa-Mokotów. Jednostka ta wzięła czynny udział w walkach z bolszewikami. Po ustaniu działań wojennych, w lutym 1921 r., został wysłany do Centralnej Szkoły Podoficerskiej Wojsk Łączności w Zegrzu, gdzie ukończył kurs nauk klasy radiotelegraficznej. W listopadzie otrzymał awans na stopień kaprala oraz przydział do 3 baonu radiotelegraficznego 3 pułku łączności w Grudziądzu.

Na początku kwietnia 1922 r. został przeniesiony do rezerwy. Zgłosił się do Urzędu Telegraficznego w Grudziądzu i, po zdaniu odpowiedniego egzaminu, został skierowany na staż do Urzędu Telegraficznego w Toruniu. Tu jednak przebywał bardzo krótko, bowiem już 22 czerwca 1922 r. zgłosił się do Inspektoratu Poczt i Telegrafów w Katowicach, które właśnie oficjalnie stały się częścią państwa polskiego. Otrzymał pracę konserwatora urządzeń telekomunikacyjnych w katowickim Urzędzie Telegraficznym. Stanowisko to zajmował do końca dekady lat 20. W tym okresie był członkiem Związku Powstańców Wielkopolskich (od 1928 r.), Związku Podoficerów Rezerwy (od 1928 r.), Związku Pracowników Teletechnicznych RP oraz Pocztowego Przysposobienia Wojskowego. Podczas pobytu na Górnym Śląsku Maciejewski bliżej zainteresował się sportem, który z czasem stał się jego wielką pasją.

10 marca 1930 r., na własną prośbę, został przeniesiony do Urzędu Pocztowo-Telegraficznego w Jastrzębiu-Zdroju na stanowisko nadzorcy telekomunikacyjnego. Możliwe, że miało to związek z poznaniem Emilii Wodeckiej, córki Adolfa Wodeckiego, powstańca śląskiego. Oboje pobrali się dwa lata później, 3 września 1932 r. Trzy lata później urodziła im się jedyna córka Lucyna. Był to znaczący okres w życiu Maciejewskiego, bowiem w tym samym roku został współzałożycielem Jastrzębskiego Klubu Narciarskiego, który został członkiem Polskiego Związku Narciarskiego. Klub mógł liczyć na wsparcie właścicieli uzdrowiska, braci Witczaków, wielkich pasjonatów narciarstwa. Oprócz nich było także pewne grono oddanych dla sportu ludzi. To zaowocowało powołaniem kolejnego klubu – Jastrzębskiego Klubu Tenisowego, który korzystał z kilku kortów na terenie uzdrowiska. Maciejewski był nie tylko skarbnikiem w obu klubach, ale również ich czynnym zawodnikiem. Dzięki jego zaangażowaniu rosła liczba miłośników sportu w naszej miejscowości. Jego wieloletnia działalność na tym polu została uhonorowana nadaniem Brązowego Krzyża Zasługi.

W 1938 r. został zwolniony od służby wojskowej na wypadek mobilizacji. W trakcie odbytych szkoleń został jednak poinstruowany, jak postępować na wypadek wojny. Zgodnie z zaleceniami wojska, 1 września 1939 r., zniszczył urządzenia telekomunikacyjne w Jastrzębiu-Zdroju, a następnie wraz z rodziną ewakuował się w kierunku Krakowa. Do domu powrócili po zakończeniu działań wojennych, ale bez dobytku, który utracili w trakcie ucieczki. Maciejewski natychmiast został wezwany na posterunek niemieckiej żandarmerii, która szczegółowo wypytywała o jego przedwojenną działalność. W grudniu 1939 r. powrócił do pracy, ale w charakterze robotnika przy budowie linii komunikacyjnych na terenie gminy. Wielokrotnie grożono mu wyrzuceniem z pracy, ponieważ konsekwentnie odmawiał przyjęcia narodowości niemieckiej oraz członkostwa w niemieckich organizacjach.

Wiosną 1945 r. Niemcy pospiesznie wywieźli bądź zniszczyli prawie wszystkie urządzenia telekomunikacyjne w jastrzębskiej poczcie. Ocalały tylko niektóre – te zostały wcześniej ukryte przez Maciejowskiego. Wkrótce po wkroczeniu Armii Czerwonej, przystąpił on do zamontowania tych urządzeń. Jednocześnie sam zorganizował na nowo Urząd Telekomunikacyjny. 6 kwietnia 1945 r. otrzymał zatrudnienie na stanowisku starszego montera w Obwodowym Urzędzie Pocztowym w Rybniku. Przez kolejne ćwierć wieku nieprzerwanie pracował w tutejszej telekomunikacji.

W 1947 r. wstąpił do jastrzębskich struktur Polskiej Partii Socjalistycznej, a po scaleniu z Polską Partią Robotniczą, w 1948 r. został członkiem PZPR. Wielokrotnie przeszedł szkolenia w Wojewódzkiej Szkole Partyjnej w Katowicach oraz masowe kursy szkolenia partyjnego. Przez jakiś czas był członkiem POP przy Państwowym Przedsiębiorstwie Uzdrowisko Jastrzębie-Zdrój. Wielokrotnie zasiadał w Plenum i Egzekutywie Komitetu Miejskiego PZPR.

W latach 1952-1954 był przewodniczącym Gromadzkiego Komitetu Frontu Narodowego w Jastrzębiu-Zdroju. Aktywnie działał w kampanii wyborczej do Sejmu PRL w 1952 r. W styczniu następnego roku został dokooptowany do Gromadzkiej Rady Narodowej w Jastrzębiu-Zdroju. Funkcję tę pełnił do 1954 r., po czym został wybrany do Osiedlowej Rady Narodowej, a w latach 1963-1973 także do Miejskiej Rady Narodowej. Funkcję radnego pełnił więc przez kilka kadencji. Zaliczał się do najaktywniejszych działaczy społecznych. Oprócz tego był aktywnym członkiem Polskiego Czerwonego Krzyża (od 1947 r.) oraz Związku Zawodowego Pracowników Poczty i Telekomunikacji (od 1949 r.), a także Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (od 1972 r.).

W pamięci starszych mieszkańców Jastrzębia-Zdroju zapisał się jako aktywny propagator sportu. Posiadał w tym względzie dużą wiedzę i umiejętności, które chciał wykorzystać przy organizowaniu na nowo życia sportowego w uzdrowisku. 2 maja 1948 r. był współorganizatorem Ludowego Zespołu Sportowego. Zajął miejsce w zarządzie LZS jako przewodniczący i funkcję tę pełnił do 1959 r. Przejął także kierowanie sekcją siatkówki. Jednocześnie wspierał młodzież w innych dyscyplinach sportu, jakie znajdowały się pod auspicjami LZS. Podczas wystąpień na sesjach lokalnej Rady Narodowej niejednokrotnie wzywał władze do wspierania rozwoju sportu.

Z końcem października 1970 r., po 48 latach pracy zawodowej, przeszedł na emeryturę. Zmarł 3 kwietnia 1977 r.

Został uhonorowany Odznaką Pamiątkową Wojsk Wielkopolskich (1921), Medalem za Wojnę 1918-1921 (1935), Brązowym Krzyżem Zasługi (1938), Srebrną Honorową Odznaką LZS (1960), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1964), Złotą Odznaką „Zasłużony Pracownik Łączności” (1970), Złotą Odznaką „Zasłużony w rozwoju województwa katowickiego” (1971).

Źródła:

• Dokumenty ZBoWiD w arch. MOK Jastrzębie-Zdrój.
• AP Cieszyn sygn. 14/137 GRN Jastrzębie-Zdrój.
• M. Boratyn, Jan Maciejewski (1900-1977) – powstaniec wielkopolski, łącznościowiec, pionier sportu w Jastrzębiu-Zdroju, „Biuletyn Galerii Historii Miasta” nr 4 (54), XII 2019.