JASPEDIA

Jastrzębska Encyklopedia Internetowa

Obiekty

Żydowska lecznica dla dzieci (Israelitische Kinderheilstätte)

Żydowska lecznica dla dzieci (Israelitische Kinderheilstätte)

W 1890 r. z inicjatywy dr Wilhelma Münz’a – rabina izraelickiej gminy wyznaniowej z Gliwic – powstał w Jastrzębiu pierwszy zakład leczniczy dla dzieci. W początkowym okresie ze względu na brak własnego budynku mali pacjenci byli lokowani w prywatnych pensjonatach. Własny dom gmina żydowska otrzymała w 1901 r. Zakład utrzymywany był dzięki ofiarności żydowskiej społeczności, w śród których na szczególne wyróżnienie zasługuje młody przedsiębiorca z Gliwic Josef Bendix Meyer – właściciel kamienicy oraz fabryki produkującej kotły Oberschlesische Kesselwerke B. Meyer G.m.b.H. Lecznica była usytuowana przy głównej alei w centrum uzdrowiska. Budynek posiadał 12 pokoi, jadalnię oraz gabinet lekarski, a także krytą werandę oraz izolatkę dla przypadków zakaźnych w ogrodzie. W suterenach budynku mieściły się pomieszczenia gospodarcze. W takich warunkach na leczeniu mogło przebywać do 45 małych kuracjuszy. W 1913 r. planowano rozbudować zakład. Za projekt budynku odpowiedzialny był katowicki architekt Martin Tichauer.  Niestety wybuch I wojny światowej w 1914 r. pokrzyżował te plany. Po śmierci dr Münz’a w 1917 r. siedziba kuratorium dla leczniczy została przeniesiona do Królewskiej Huty (Chorzów), a jego przewodniczącym został radca prawny Berger. Niekorzystne uwarunkowania po podziale Górnego Śląska skłoniły gminę żydowską do sprzedaży swojego nieruchomości Fundacji NMP, która przemianowała budynek na „Dom św. Jacka”. Budynek usytuowany jest przy ul. 1 maja 29.

Źródła:

  • Boratyn M., Mazur D.: Jastrzębie Zdrój. Dzieje uzdrowiska 1861-1994”, Jastrzębie-Zdrój 2011.
  • Maga S., Jastrzębie Zdrój na Górnym Śląsku, Warszawa 1950.
  • Im deutschen Reich Heft 4 (April 1907)
  • Im deutschen Reich Heft 11 (November 1904)
  • http://www.sztetl.org.pl
  • Israelitische Kinderheilstätte im Soolbade Königsdorff-Jastrzemb – Akta zarządu gminy żydowskiej we Wrocławiu, sygn. 105/394
  • Fudziński J., Jastrzębie Zdrój. Początki i rozwój uzdrowiska, w: Kroniki rybnickie, nr 1, Rybnik 1983.
  • Jastrzębie Zdrój. Dzieje uzdrowiska. Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa 1951-2001, Opole-Jastrzębie Zdrój 2001.