Kościół pw. Niepokalanego Serca NMP w Ruptawie

28 marca 1947 r. ks. Emanuel Płonka wygłosił płomienne kazanie, dotyczące budowy nowej świątyni. Decyzja była następstwem ogromnych zniszczeń jakie dotknęły drewniany kościół, który nie opłacało się już remontować. 13 lipca 1947 r. po uroczystej mszy w intencji budowy nowego kościoła uformowała się procesja, która udała się na plac budowy. Po 10-ciu przedstawicieli parafian każdego stanu rozpoczęło, specjalnie udekorowanymi łopatami, symboliczne kopanie fundamentów. Pierwotny plan budowy został wykonał jeszcze w 1944 r. przez Henryka Gambca z Katowic. Po zdjęciu wierzchniej warstwy ziemi okazało się, że władze powiatowe odrzuciły projekt i prace zostały przerwane. Nowy projekt wykonał inż. arch. Karol Tchórzewski z Rybnika. Do końca sierpnia 1948 r. budowla stanęła w stanie surowym. W 1949 r. rozpoczeto roboty wykończeniowe. Zamontowano okna i drzwi, położono posadzkę, otynkowano ściany wewnętrzne oraz wniesiono naprawione organy ze starego kościoła. W prezbiterium umieszczono krzyż, pożyczony z parafii w Jedłowniku oraz stare, opancerzone tabernakulum.

28 sierpnia 1949 r. odbyło się uroczyste poświęcenie kościoła, którego dokonał ks. biskup Stanisław Adamski. Nakłady poniesione na budowę kościoła wyliczono na 17 mln zł. W połowie 1950 r. zlecono wykonanie ołtarza. Prace rzeźbiarskie powerzono artyście Henrykowi Burzcowi z Krakowa, uczniowi Ksawerego Dunikowskiego. Artysta wykonał 12 metrową kompozycję rzeźbiarską, przedstawiającą tajemnicę Niepokalanego Serca NMP w połączeniu z Ofiarą Mszy Św. Ołtarz ofiarny został wydzielony silnie zaakcentowaną wnęką, zakończoną sklepieniem. Po obu stronach ołtarza umieszczono monumentalne postacie aniołów. Po stronie Ewangelii stanął „Anioł Pokuty” z różańcem w ręku, po stronie Lekcji – „Anioł Modlitwy”. W centralnym miejscu ołtarza umieszczono figurę Madonny z Dzieciątkiem z mocno zarysowaną koroną na głowie, siedzącą na tronie. Otoczono ją figurami 10 aniołów z różnymi instrumentami muzycznymi. W styczniu 1951 r. ołtarz został zamontowany, a 11 lutego odbyła się uroczystość poświęcenia. W sierpnia 1951 r. ukończono budowę 45-metrowej wieży, którą zwieńczył hełm z 3-metrowym krzyżem z oświetleniem, wykonanym przez Stanisława Śmieję.

W 1952 r. wykonano ławki oraz ambonę, założono balaski w prezbiterium oraz zlecono budowę zegarów wieżowych. W 1953 r. zlecono Henrykowi Burzcowi wykonanie ołtarzy bocznych. Ufundowany przez parafian ołtarz prawy poświęcony został Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. Artysta wykonał zespół piętnastu rzeźb obrazujących życie Jezusa Chrystusa. W perwszym rzędzie umieszczono sceny Bożego Narodzenia, św. Jana Chrzciciela i spotkanie Jezusa z uczonymi w świątyni. Wdrugim rzędzie znajduje się Święta Rodzina, chrzest Jezusa oraz cud uzdrowienia. Trzeci rząd przedstawia cudowny połów, powołanie apostołów i spotkanie Jezusa z Samarytanką. W rzędzie czwartym umieszczono sceny przedstawiające cuda Pana Jezusa: uleczenie trędowatego i wskrzeszenie Łazarza oraz spór z faryzeuszami. Piąty rząd wypełniają sceny Męki Pańskiej: wjazd do Jerozolimy, modlitwa w Ogrójcu i biczowanie Chrystusa. W ostatnim rzędzie pierwotnie znalazły się dwie sceny – ukrzyżowanie i Pieta. W środku artysta zaplanował gipsowe maski ks. Emanuela Płonki, ks. Józefa Gawora, swoją oraz dwie inne. W skutek sprzeciwu parafian z pomysłu zrezygnowano, a w tym miejscu umieszczono ażurowe, promieniste koło, przed którym w mensie umocowano krzyż. Prace ukończono w październiku.

W 1954 r. rozpoczeto prace nad ołtarzem lewym, ufundowanym przez ruptawskich górników. Początkowo ołtarz miał być poświęcony św. Barbarze, ale wizja artystyczna ołtarza powstała jako dalszy ciąg życia Matki Bożej. U góry umieszczono scenę odejścia od Grobu     Chrystusowego, zesłania Ducha Świętego i zaśnięcia Matki Bożej. W rzędzie drugim umieszczono sceny z życia Matki Jezusa. Trzeci rząd przedstawia objawienia Matki Bożej w La Salette, Fatimie i Lourdes oraz św. Dominika z różańcem. W rzędzie czwartym umieszczono figurę Bogurodzicy Dziewicy, Częstochowę i scenę opieki Matki Bożej nad powstańcami. Piąty rząd przedstawia życie religijne ludu śląskiego, a ostatni został poświęcony św. Barbarze i pracy górników. W 1955 r. kościół został otynkowany z zewnątrz, wybudowano schody na wierzę i wykonano konstrukcję pod zawieszenie dzwony. Dzwon z 1891 r. został przeniesiony ze starego kościoła i wyposażony w napęd elektryczny. 4 grudnia 1955 r. poświęcono ołtarze boczne. W 1958 r. zamówiono ponownie u Henryka Burzca stacje Drogi Krzyżowej, które według koncepcji artysty miały przedstawiać przeżycia towarzyszące Męce Pańskiej. Rok poźniej okazało się, że wykonane rzeźby są zbyt ciężkie, aby zawisnąć na ścianach naw bocznych kościoła. Postanowiono umieścić je na  półkach prostopadłych do ołtarzy bocznych. Parafianie nie byli zadowolenie z efektu i zamówiono inne stacje Męki Pańskiej.

W 1961 r. zamontowano i poświęcono płaskorzeźby nowych stacji Drogi Krzyżowej wykonanych przez artystę Samka. Ten sam artysta wykonał i zamontował w kościele chrzcielnicę. W 1967 r. zamontowano nowe organy, a rok później zakupiono i zamontowano piec na olej opałowy, co poprawiło wydajność grzewczą instalacji (dotychczasowa na węgiel zamontowana w 1958 r. nie dawała zadowalającego rezultatu). W 1988 r. przeprowadzono modernizację organów. Założono nowy silnik i napęd firmy A. Lankhuff z Weikersheim (Niemcy). 24 sierpnia poświęcono figurę św. Bartłomieja, autorstwa rzeżbiarza Januszewskiego z Żywca, którą umieszczono na ołtarzu głównym. W 1996 r. wyremontowano instalację i centralnego ogrzewania. Renowacji poddano okna witrażowe, a dwa z nich wymieniono. W 2000 r. na wieży kościoła zamontowano elektroniczne dzwony, kuranty oraz sterownik zegara.

Proboszczowie parafii:
– Emanuel Płonka 1949-1957 (administrator), 1957-1972 (proboszcz)
– Wilhelm Słomka 1972-1980
– Eligiusz Woszek 1980-1987
– Alfred Chromik 1987-1994
– Henryk Pietrasz 1994-2004
– Bogusław Zalewski 2004-nadal

Źródła:

• Ruptawa. Parafia św. Bartłomieja i Niepokalanego Serca NMP. Parafia Ewnagelicko-Augsburska, Jastrzębie-Zdrój 2009.
• Siemko P., Jastrzębie Zdrój w zabytkach sztuki, Jastrzębie-Zdrój 1992.
• Mazur D., Jastrzębie-Zdrój. Święty Jan Nepomucen patron miasta, Jastrzębie-Zdrój 2011.
• Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom VI woj. katowickie, zeszyt 14 pow. wodzisławski, Warszawa 1960.