Lecznica Spółki Brackiej (Knappschafts Kurhaus)

Lecznicę Spółki Brackiej wybudowano w 1911 r. za kwotę ponad 200 000 marek. Uroczyste oddanie do użytku nastąpiło w sobotę 25 lipca 1912 r. W ceremonii udział wzieli: dyrektor Górnośląskiej Spółki Brackiej z siedzibą w Tarnowskich Górach Franz Milde, rybnicki landrat (starosta) Hans Richard Eduard Lentz, władze zarządu lecznicy – dyrektor generalny Remy oraz niejaki Wiggert, lekarz powiatowy dr Antoni Boretius oraz właściciel uzdrowiska dr Mikołaj Witczak. Obecni byli także przedstawiciele członków Spółki Brackiej, miejscowe duchowieństwo oraz personel uzdrowiska. W czasie ceremonii otwarcia nastąpiło poświęcenie nowej lecznicy, po czym zgromadzeni goście zwiedzili pomieszczenia tej okazałej budowli.

Wraz z podziałem Górnego Śląska podzielono także Spółkę Bracką. Jednak zgodnie z zapisami Konwencji Genewskiej jastrzębska lecznica była zobligowana przyjmować także członków niemieckiej Spółki Brackiej przez 15 lat, tzn. od 1922 do 1937 r. Pacjentami byli pracownicy śląskich kopalń i hut oraz ich rodziny, na których czekało 100 łóżek oraz inhalatorium i elektroterapia. W sanatorium leczono głównie gościec stawów i mięśni, i było czynne przez 6 miesięcy w roku. Po zakończeniu II wojny światowej budynek został przejęty przez ZUS, a następnie przez Przedsiębiorstwo Państwowe Polskie Uzdrowiska i działał jako Pawilon III do zakończenia działalności uzdrowiskowej w Jastrzębiu w 1994 r. Następnie budynek przeszedł gruntowny remont i od 1998 roku służy jako budynek uniwersytecki. W pierwszych latach funkcjonował jako Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Uniwersytety Śląskiego, a od 2010 r. jako Ośrodek Zamiejscowy Akademii Górniczo-Hutniczej. W budynku odbywają się także zajęcia Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Obecnie w budynku funkcjonuje przedszkole specjalne, Galeria Historii Miasta o Galeria Dzwonków.

Budynek jest usytuowany przy ul. 1 Maja 61.

Źródła:

• Boratyn M., Mazur D.: Jastrzębie Zdrój. Dzieje uzdrowiska 1861-1994”, Jastrzębie-Zdrój 2011.
• Fudziński J., Jastrzębie Zdrój. Początki i rozwój uzdrowiska, w: Kroniki rybnickie, nr 1, Rybnik 1983.
• Jastrzębie Zdrój. Dzieje uzdrowiska. Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa 1951-2001, Opole-Jastrzębie Zdrój 2001.
• „Sohrauer Stadtblatt” 1912