JASPEDIA

Jastrzębska Encyklopedia Internetowa

Gałuszka Józef

Gałuszka Józef (ur. 8 X 1946 r. w Cierniach) – uczestnik strajków w latach 80-tych XX wieku, działacz opozycji antykomunistycznej. Józef Gałuszka był członkiem „Solidarności” od roku 1980. W pierwszych dniach stanu wojennego uczestniczył w strajku w KWK „Jastrzębie” (pracował w tej kopalni od 1966 r.). W maju 1982 r. został zatrzymane za rozprowadzanie na terenie […]

Kościuk Mieczysław

Kościuk Mieczysław (ur. 8 X 1951 r. w Pszowie) – członek NSZZ „Solidarność”, działacz opozycji antykomunistycznej. Mieczysław Kościuk pracował w Jastrzębiu od 1974 r. Kopalnią, w której znalazł zatrudnienie był „Manifest Lipcowy”. W sierpniu 1980 r. współorganizował protest załogi „Manifestu”. Po ukonstytuowaniu się „Solidarności” został przewodniczącym jej oddziałowej komórki. Następnie uczestniczył w spacyfikowanym strajku w pierwszych […]

Pleszak Józef

Józef Pleszak (ur. 2 VII 1947 r. w Chłopinach)- członek NSZZ „Solidarność”, działacz opozycji antykomunistycznej. Józef Pleszak z Jastrzębiem związał się w 1972 r., podjął wówczas pracę w KWK „Manifest Lipcowy”. W sierpniu 1980 r. i grudniu 1981 r. uczestniczył w strajkach załogi tejże kopalni. Był członkiem „Solidarności” do czasu jej delegalizacji. Później zaangażował się […]

Kosek Stanisław

Kosek Stanisław (ur. 26 IV 1951 r. w Bieńkówce) – członek NSZZ „Solidarność”, działacz opozycji antykomunistycznej. Stanisław Kosek był pracownikiem KWK „Manifest Lipcowy” od 1973 r. Uczestniczył w protestach załogi tej kopalni w sierpniu 1980 r. i grudniu 1981 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego zaangażował się w działalność opozycyjną. Był kolporterem drugoobiegowych periodyków, należał do Komitetu […]

Matysiak Władysław

Matysiak Władysław (ur. 3 VI 1941 r. w Wągrowcu)- członek NSZZ „Solidarność”, działacz opozycji antykomunistycznej Władysław Matysiak życie zawodowe związał z kopalnią „Manifest Lipcowy”, w której pracował w latach 1972-1992. Jego działalność społeczna również powiązana była z tym zakładem pracy. W 1980 r. został przewodniczącym Komisji Oddziałowej NSZZ „Solidarność”. Po delegalizacji „Solidarności” w stanie wojennym działał […]

Sobczyński Leopold

Leopold Sobczyński (ur. 2 II 1948 r. w Nowym Dworze Gdańskim, zm. 13 II 2012 r.)- członek NSZZ „Solidarność”, działacz opozycji antykomunistycznej, uczestnik strajków w latach 80-tych XX w., Radny Miasta Jastrzębie-Zdrój. Leopold Sobczyński do Jastrzębia-Zdroju przyjechał w 1971 r., podjął pracę w KWK „Borynia”, a później w KWK „Manifest Lipcowy”. Wcześniej pracował m.in. w Stoczni […]

Moroń Jakub

Jakub Moroń (ur. 1 VIII 1977 r. w Wodzisławiu Śląskim) – muzyk jazzowy (puzonista) i nauczyciel muzyki. Jakub Moroń ukończył Państwową Szkołę Muzyczną I i II stopnia w Jastrzębiu-Zdroju, a następnie Wydział Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Około roku 2000 rozpoczął współpracę z zespołem Tres Jazz, z którym nagrał […]

Niezgoda Manfred

Manfred Niezgoda (ur. 20 IX 1944 r. w Jastrzębiu-Zdroju) – muzyk jazzowy (trębacz, puzonista wentylowy) i pedagog. Manfred Niezgoda pierwsze lekcje gry na trąbce pobierał od swojego ojca (również muzyka). Później kontynuował naukę w szkołach muzycznych w Rybniku i Katowicach. W 1960 r. dołączył do jazzowego bandu Czesława Gawlika. Z zespołem Gawlika grał do roku […]

Ciszewska Danuta

Danuta Ciszewska (ur. 18 XII 1962 r. w Jastrzębiu-Zdroju) – wokalistka jazzowa. Danuta Ciszewska pierwsze szlify muzyczne pobierała w Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Rybniku, gdzie uczyła się gry na flecie. Od 1982 r. była związana, jako wokalistka, z jazzowym zespołem „South Silesian Brass Band”, z którym kilkukrotnie uczestniczyła w festiwalu jazzu […]

Czernecki Bernard

Bernard Czernecki (ur. 28 IV 1930 r. w Kobiórze)- ksiądz prałat, proboszcz parafii św. Katarzyny oraz parafii NMP Matki Kościoła, doradca i duchowy przywódca jastrzębskiej „Solidarności” i opozycji antykomunistycznej Bernard Czernecki jest absolwentem Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. W 1954 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Całą swoją duszpasterską posługę pełnił w śląskich parafiach. Na początku: Imienia […]

Kozłowski Sławomir

Kozłowski Sławomir (ur. 16 VIII 1959 r. w Ciechanowie) – członek NSZZ „Solidarność”, współorganizator strajku w sierpniu 1988 r. w KWK „XXX-lecia PRL”. Sławomir Kozłowski pracę w kopalni „XXX-lecia PRL” zaczął w 1979 r. Rok później był świadkiem protestu poprzedzającego powstanie „Solidarności”, do której należał od chwili jej ukonstytuowania się. W sierpniu 1988 r. współorganizował strajk […]

Kryterium Asów

Międzynarodowe Kolarskie „Kryterium Asów” – międzynarodowy wyścig kolarski organizowany m.in. na ulicach Jastrzębia-Zdroju. Początki wyścigu sięgają 1954 r. Z czasem zyskał dużą renomę – uczestniczyli w nim tacy zawodnicy jak Szurkowski czy Szozda. Organizatorem wyścigu był Katowicki Klub Sportowy „Gwardia”. W 1975 r. wyścig po raz pierwszy zorganizowano na ulicach Jastrzębia-Zdroju. XXII edycja – 1975 r.; trasa: […]

Wizyta Józefa Cyrankiewicza w Jastrzębiu-Zdroju w czerwcu 1963 r.

Wizyta premiera PRL Józefa Cyrankiewicza w Jastrzębiu-Zdroju była ostatnim etapem jego pobytu w Rybnickim Okręgu Węglowym. Zamiarem premiera było zapoznanie się z inwestycjami prowadzonymi na tym terenie. Nieprzypadkowo Cyrankiewicz odwiedził nowo wybudowaną kopalnię „Jastrzębie”, ówcześnie najnowocześniejszy zakład wydobywczy w Polsce. W towarzystwie I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR Edwarda Gierka obejrzał cechownię, maszynę wyciągową oraz inne […]

Obchody 30-lecia nadania praw miejskich w 1993 r.

Z okazji jubileuszu 30-lecia nadania praw miejskich w Jastrzębiu-Zdroju podjęto wiele inicjatyw upamiętniających to wydarzenie. Wśród nich najważniejsze znaczenie miała nadzwyczajna sesja Rady Miejskiej w dniu 30 czerwca 1993 r. Poprzedziła ją uroczysta Msza święta w kościele NSPJ z udziałem abp. Damiana Zimonia. O godz. 16.30 zgromadzono się w Górniczym Centrum Kultury na nadzwyczajnej sesji […]

Wybory do Miejskiej Rady Narodowej 5 lutego 1978 r.

Wybory poprzedziła II Krajowa Konferencja Partyjna oraz II Miejska Konferencja Sprawozdawczo-Wyborcza, w trakcie których skonkretyzowano program na rzecz miasta. Z myślą o głosowaniu utworzono 37 obwodów wyborczych. Do MRN startowało 122 kandydatów (na 80 miejsc). Według oficjalnych danych spośród 58695 osób uprawnionych głos oddało 58367 (99,45%). Na kandydatów Frontu Jedności Narodowej zagłosowało 99,82% (58265 osób). […]

I Jastrzębski Przegląd Zespołów Folklorystycznych

Impreza odbyła się w czerwcu 1992 r. Jej organizatorem był Miejski Ośrodek Kultury. W eliminacjach wzięły udział następujące zespoły: „Mszanianki”, „Jastrzębianki”, „Pielgrzymowianki”, „Krzyżowianki”, „Druga Młodość”, „Niezapominajki” oraz „Talizman”. Do decydującej tury przeszły trzy najlepsze grupy. Część finałowa odbyła się 21 czerwca 1992 r. w Parku Zdrojowym. Jury w składzie: Hanna Wielgosz, Dacja Romańska, Henryk Ćmok, […]

Powitanie Wojska Polskiego na ziemi jastrzębskiej 4 lipca 1922 r.

Po plebiscycie i III powstaniu śląskim Liga Narodów zadecydowała o włączeniu części Górnego Śląska (w tym powiatów pszczyńskiego i rybnickiego) do Rzeczypospolitej Polskiej. W czerwcu 1922 r. rozpoczęło się przejmowanie władzy przez administrację polską. 20 czerwca Wojsko Polskie wkroczyło do Katowic, a następnie było uroczyście witane w kolejnych górnośląskich miejscowościach. Rankiem 4 lipca 1922 r. […]

Bilans radzieckich strat w walkach o ziemię jastrzębską wiosną 1945 r.

Na początku 1945 r. dowództwo radzieckie dokonało przegrupowania sił, które miały opanować Zagłębie Ostrawsko-Morawskie, a następnie podjąć ofensywę w kierunku Pragi. Zadanie to spoczęło na żołnierzach 4 Frontu Ukraińskiego i wchodzącej w jej skład 38 Armii z gen. płk. Kiryłłem Moskalenko na czele. W ramach tej operacji, po wielu tygodniach ciężkich walk, Armia Czerwona zdobyła […]

Wizyta Lecha Wałęsy w Jastrzębiu-Zdroju 25 października 1995 r.

Prezydent RP Lech Wałęsa odwiedził Jastrzębie-Zdrój na zaproszenie prezydenta miasta Janusza Ogiegły oraz NSZZ „Solidarność”, jednak głównym powodem przyjazdu Wałęsy była odbywająca się wówczas kampania wyborcza przed wyborami prezydenckimi. Była to zarazem pierwsza w historii Jastrzębia-Zdroju wizyta prezydenta RP (wcześniej Wałęsa odwiedzał Jastrzębie-Zdrój zanim został prezydentem RP w 1990 r.). Spotkanie z mieszkańcami miasta miało […]

Historia budowy Szpitala Górniczego (1971-1976)

Decyzja o lokalizacji Szpitala Górniczego w Jastrzębiu-Zdroju zapadła w 1969 r. Zaprojektowanie placówki zlecono arch. Dariuszowi Przygodzie z Biura Projektów Służby Zdrowia. Inwestycja miała powstać ze środków budżetowych Ministerstwa Górnictwa. W związku z tym podjęto decyzję, że inwestorem generalnym będzie Rybnickie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego, a inwestorem bezpośrednim kopalnia „Moszczenica”. U schyłku 1969 r. zapadły pierwsze […]