JASPEDIA

Jastrzębska Encyklopedia Internetowa

Źródło solankowe w Dolnym Jastrzębiu (1862)

428. 6. Zwracamy uwagę na nowe źródło solankowe w Jastrzębiu Dolnym w powiecie rybnickim na Górnym Śląsku. W 1850 roku podczas poszukiwania węgla kamiennego na tamtejszym terenie wystąpiło źródło soli z jednoczesnym wypływem gazu palnego. Zawartość soli na głębokości 400 stóp wynosiła 11/6 pCt. W 1858 roku wiercono do głębokości 700’, przy czym zawartość soli […]

Jastrzębskie parafie w schematyzmie z 1799 r.

Archiprezbiterat Wodzisław – Jastrzębie: proboszcz Joannes Murinsky, lat 30 – Ruptawa: proboszcz Petrus Latka, lat 75 Archiprebiterat Żory – Bzie: proboszcz Paulus Kubaczek, lat 32 Źródła:

Jastrzębie-Zdrój w krakowskim kalendarzu z 1894 r.

Jastrzębie wieś w górnym Szląsku pruskim, od Königsdorfa jej właściciela Königsdorf-Jastrzemb nazwana, leżąca na granicy Szląska austryackiego w odległości 7 kilm. od stacyi kol. żel. północnej Piotrowice, posiada od roku 1862 zakład zdrojowy-kąpielny wód słonych, łazienki o 32 gabinetach kąpielnych, łaźnię parową, wziewalnię rozpylonej solanki, dwa hotele i koło 600 pokojów dla gości kąpielnych. Tutejsze […]

Jastrzębskie parafie w schematyzmie z 1766 r.

Archiprezbiterat Wodzisław – Jastrzębie: proboszcz Georgius Pindur, lat 59 – Ruptawa: proboszcz Georgius Orschulinsky, lat 44 Archiprebiterat Żory – Bzie: administrator Petrus Latka, lat 42, proboszcz emeryt Martinus Biel Źródła:

Głębokie wiercenie i nowe kąpielisko koło Jastrzębia Dolnego (1860)

Z Księstwa pszczyńskiego. Połowa lipca. [Głębokie wiercenie i nowe kąpielisko koło Dolnego Jastrzębia.] Już przed 6 laty fiskus górniczy nakazał wiercenie za solą kamienną w Dolnym Jastrzębiu ¾ mili na południe od Wodzisławia, które po wgłębieniu się poprzez warstwy formacji tyglowej (w niej mały pokład węgla brunatnego) dowiercił się na 403’ do źródła solankowego, o […]

Ziemia jastrzębska A.D. 1933 w „Podręczniku powiatu pszczyńskiego”

Gmina Borynia Nazwy części gminy: Lasoki, Górna i Dolna Borynia, Odpolany. Ilość mieszkańców: 823. Katolików 732. Ewangelików 90. Żydów 1. Obszar ziemi: 819 ha, 52 a, 62 m kw. Z tego mniej więcej: 700 ha pod pługiem, 95 ha łąk, 15 ha lasów, 1 ha stawów. Ziemia orna 4 klasy. Naczelnik gminy: Michał Dziadek. Sekretarz gminy: Michał Dziadek. Urząd Okręgowy: Pawłowice, […]

Wyzwolenie Bzia wiosną 1945 r. w relacji Wilhelma Krupy

Był styczeń 1945 r. Armie hitlerowskie cofały się pod naporem ofensywy radzieckiej i Wojska Polskiego – na zachód. Tą samą szosą Pawłowice-Wodzisław Śl., którą 1 września 1939 r. armia hitlerowska tak wesoło parła na wschód, teraz dzień i noc wracała na zachód, lecz nie tak wesoło jak wtedy. Opłakany był to widok. Konie chude, zarażone […]

Jastrzębie A.D. 1926/1927 w Księdze Adresowej Woj. Śląskiego

Powiat Rybnik: Cisówka: obszar 309 ha; – mieszk. 336, w tem 276 wyzn. kat., 66 wyzn. ewang., narod. pol. – szkoła ludowa – p.k. Jastrząb 8 km. Jastrząb Dolny: obszar 350 ha; – mieszk. 700, w tem 630 wyzn. kat., 79 wyzn. ewang. – szkoła ludowa – kolonje: Annaruh, Boża Góra, Centnerhof, Mendowiec – k. Jastrząb Górny […]

1 września 1939 r. w relacji ks. Augustyna Machalicy

Bardzo bolesne rany zadała kościołowi i plebani II wojna światowa. Szkody ujemne powstały w drobnej tylko części bezpośrednio po wkroczeniu armii hitlerowskiej do Jastrzębia (1 IX 1939 r.). Główne zaś szkody spowodowały dopiero długotrwałe działania frontowe na terenie naszej parafii na schyłku wojny światowej. Na długie lata pozostanie pamiętnym dzień wkroczenia armii niemieckiej na pierwszym […]

Początki jastrzębskiego boksu w relacji Huberta Henke

Chlubą i tradycją każdej kopalni był własny klub sportowy i orkiestra dęta. Klub Sportowy Górnik Jas-Mos był połączeniem klubów miasta Jastrzębie i gminy Moszczenica. W jego działaniu była sekcja piłki nożnej i hokeja na lodzie. Ambicją kopalń „Jastrzębie” i „Moszczenica” było stworzenie na terenie miasta jednego, silnego, wielosekcyjnego klubu sportowego. Ja w tym czasie pełniłem […]

Jastrzębie-Zdrój bliżej nie znane

Jastrzębie-Zdrój bliżej nie znane Trzeba przyznać, iż w okresie międzywojennym Jastrzębie Zdrój było znacznie bardziej atrakcyjne niż dziś. Więcej wówczas dbano o park, który był należycie uporządkowany i wyposażony w ławki. Ponadto w parku tym znajdował się kort tenisowy oraz skocznia narciarska. Dziś atrakcji tych nie ma. W ostatnich kilkunastu latach park zmienił się w […]

Jastrzębskie parafie w schematyzmie z 1828 r.

Archiprezbiterat Wodzisław – Jastrzębie: proboszcz Carol Equart, lat 30 – Ruptawa: proboszcz Antonius Szyskowitz, lat 36 Archiprebiterat Żory – Bzie: proboszcz Paulus Kubaczek, lat 60 Źródła:

Jastrzębie-Zdrój w almanachu uzdrowisk z 1952 r.

POŁOŻENIE. Miejscowość kuracyjna i wczasowa o charakterze wiejskim, położona w powiecie rybnickim (woj. katowickie) w południowej części Górnego Śląska, na wys. 300 m npm, u stóp Beskidu Śląskiego, wśród rozległych lasów. Klimat umiarkowany na pograniczu podgórskiego. Okolica pagórkowata, urodzajna, zalesiona, stwarza doskonałe warunki do wypoczynku i miłego spędzania wczasów. Powietrze czyste, obfitujące w ozon. KOMUNIKACJA. Jastrzębie Zdrój […]

Jastrzębskie parafie w schematyzmie z 1757 r.

Archiprezbiterat Wodzisław – Jastrzębie: proboszcz Georgius Pindur – Ruptawa: proboszcz Georgius Orschulinsky Archiprebiterat Żory – Bzie: proboszcz Valentinus Latka, administrator Petrus Latka Źródła:

Jastrzębie-Zdrój w warszawskim kalendarzu z 1868 r.

Zdrojowisko w Jastrzębiu w Górnym Szląsku Słusznie nazywają Szląsk perłą korony pruskiej, bo skarby tego kawałka ziemi są niezmierne, lubo dotąd jeszcze całkowicie niezbadane. Dowodem tego między innymi jest powiat rybnicki, gdzie jakby różczką czarodziejską wywołane, zjawiły się wody lekarskie, w skutkach swych tak zbawiennie działające, że coraz więcej zwracają na siebie uwagę i lekarzy […]

„Marsz Śmierci” we wspomnieniach uczestników

Róża Driańska „W Jastrzębiu Dolnym przed domem, gdzie obecnie mieści się Gminna Spółdzielnia, stało mnóstwo ludzi. Przed nami nie widać było SS-mana, z boku też nie, za nami- oglądaliśmy się- też nie. Wzięłam Anielkę- moją siostrę- za rękę i powiedziałem głośno do stojących cywilów- przepraszam! Szybko się rozsunęli, weszłyśmy pomiędzy nich- zasunęli lukę. Po kilkudziesięciu […]

Wybuch strajku 28 sierpnia 1980 r. w KWK „Manifest Lipcowy” w relacji ks. Bernarda Czerneckiego

28.08.1980. Dzisiaj o godz. 22 zaczął się strajk. Jest to wiadomość nie do wiary. Jaki wpływ na to wydarzenie miała pielgrzymka kapłanów, w jakim stopniu przyczyniła się do przełamania bariery strachu, trudno powiedzieć. Pierwsza stanęła kopalnia węgla kamiennego „Zofiówka”, teraz nazwana „Manifest Lipcowy”. Górników do strajku poderwał Stefan Pałka. Ciekawe, jaka będzie odpowiedź władz? Zaczynają […]

„Marsz Śmierci” we wspomnieniach świadków

Józef Blacha (Jastrzębie Dolne) „W dniu 20 stycznia około godz. 15.00 wracałem z pracy z kopalni „Rymer” rowerem do domu. Natrafiłem kolumnę maszerujących więźniów. Poboczem obok więźniów szli konwojujący SS-mani. Prowadząc rower szedłem dalej piechotą. Jedna z więźniarek zapytała mnie, gdzie mogłaby się schronić. Ostrzegłem ją, że obserwuje nas jeden z SS-manów, który prawie w […]

Ziemia jastrzębska A.D. 1936 w „Ilustrowanej monografii województwa śląskiego”

Szeroka Gmina wiejska, posiada kościół, w którym znajduje się ornat z XVI w. z ładnym haftem. Bzie Gmina wiejska, posiada kościół drewniany z wysmukłą wieżą, otoczony sobotami, który zachował resztki tryptyku gotyckiego z rzeźbą Matki Boskiej i obrazami na skrzydłach. Dwa dzwony, z nich większy o 80 cm średn. z 1509 r. Pałac dwupiętrowy w […]

Jastrzębski kurort w oczach G. Haucka (1865)

Jastrzemb, Nieder-Jastrzemb [Jastrzębie Dolne], 1 mila od Wodzisławia na Górnym Śląsku, nosi od lipca 1862 r. nazwę „Bad Königsdorff-Jastrzemb“. W 1856 roku, podczas poszukiwania węgla kamiennego na terenie dominialnym w Dolnym Jastrzębiu w powiecie rybnickim wystąpiło na światło dzienne słone źródło o 130 R. przy równoczesnym wydzielaniu się gazu palnego. Znaleziono zawartość soli kuchennej(11/6 %) […]