JASPEDIA

Jastrzębska Encyklopedia Internetowa

Włączenie gminy Zofiówka do gminy Jastrzębie-Zdrój

Rozporządzeniem Wojewody Śląskiego z dnia 30 marca 1932 r.włączono gminę wiejską Zofiówka do obwodu gminy Jastrzębie-Zdrój. Rozporządzenie weszło w życie 1 maja 1932 r. Rozporządzenie podpisał Wojewoda Śląski dr Michał Grażyński. Podstawa prawna:– Paragraf 2 ordynacji gmin wiejskich z dnia 3 lipca 1891 r. (Zb. u. pr. str. 233) w brzmieniu rozporządzenia z dnia 12 […]

Nepomucenalia

Nepomucenalia – przedsięwzięcie ewangelizacyjne, organizowane z okazji dni patrona Jastrzębia-Zdroju – św. Jana Nepomucena Nepomucenalia 2005 15 maja – godzina 20:00Przedstawienie słowno-muzyczne w wykonaniu grupy z parafii św. Jerzego z Rydułtów – Kościół pw. NMP Matki Kościoła. 21 maja – godzina 17:00Uroczyste nieszpory połączone z  Mszą za miasto – Kościół pw. NMP Matki Kościoła. 22 […]

Kolonia Rudolfa (Rudolphsort)

Kolonia Rudolfa (Rudolphsort) Kolonia powstała w początkowych latach 70. XVIII w. na dziale gruntów  Boryni Dolnej i Krzyżowic. Było to następstwem polityku rządu pruskiego, który prowadził tzw. kolonizację fryderycjańską. Miała to być akcja germanizacyjna. Działania w tym kierunku podjął Beniamin Viebig i założył kolonię złożoną z 10 miejsc o powierzchni 20 ha razem z łąkami. […]

Wyżny Dwór (Oberhof)

Wyżny Dwór (Oberhof) Folwar powstał na przełomie XVII i XVIII w. z dwóch gospodarstw siodłaczych Jastrzębia Górnego. Jedno należało do siodłaka Musioła, który oddawał po 4 wiertle zboża dziesięcinowego, natomiast drugie gospodarstwo było własnością siodłaka Goja, który oddawał po 6 wiertli żyta i owsa. Po scaleniu tych gospodarstw powstał folwark wzmiankowany w 1727 r. Właściciele […]

Gospoda w Bziu Górnym

Gospoda w Bziu Górnym została wybudowana przez Alberta Motykę w 1892 r. Poza szynkiem znajdowała się tu obszerna sala oraz mieszkanie. Motyka posiadał jeszcze jeden dom, który stał po drugiej stronie drogi. Swoją działalność prowadził do wybuchu I wojny światowej. Wówczas wydzierżawił obiekt niejakiemu Paszkowi z Pszczyny. Paszek miał zamiar odkupić nieruchomość, ale ostatecznie jej […]

Kaplica Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 2

Kaplica Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 2 Starania o utworzenie kaplicy podjął proboszcz parafii NSPJ ks. Anzelm Skrobol w 1976 r. Wystosowano wtedy pismo do Rybnickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego w sprawie utworzenia kaplicy w nowym Szpitalu Górniczym. Podczas wizytacji w październiku 1980 r. ks. Bp. Ordynariusz Herbert Bednorz odprawił pierwszą Mszę […]

Nowy Dwór (Neuhof)

Nowy Dwór (Neuhof) Folwark powstał na dziale Jastrzębia Górnego w XIX w. W 1840 r. prowadzono hodowlę 1300 owiec-merynosów. W 1928 r. 500 morgowy majątek, należący do Sucheen von Poszukińskiego, nabył Antoni Piotrowski (uchodźca z powiatu kluczborskiego). Folwark był usytuowany w okolicy działek przy ul. Młyńskiej. Źródła:

Stary krzyż przy ulicy Lompy na Mendowcu

Stary krzyż przy ulicy Lompy na Mendowcu Stary krzyż przy ul. Józefa Lompy pochodzi z pierwszej połowy XIX w. Gruby, dębowy krzyż jest mocno zniszczony i stoi tylko dzięki drzewu, o które jest oparty. Jest z nim związana tragiczna historia córki ówczesnych właścicieli ziemskich opisana przez Bolesława Gajdę „Na dworze tym panował porządek i wielka […]

Zofiówka (Sophienthal)

Zofiówka (Sophienthal) Kolonia została założona przez hrabinę Zofię von Dyhrn (Sophie Caroline von Dyhrn). Kolonia wraz z folwarkiem należała do pana von Pincey (Pinocci). W 1781 r. Józef Jakub Pinocci wraz z żoną Józefą, urodzoną von Tluck, nabywają dobra Jastrzębia Dolnego oraz Zofiówkę, ale z powodu nie zapłacenia ceny kupna zostały one sprzedane w 1783 […]

Pochwacie

Pochwacie Przysiółek przynależny do Jastrzębia Górnego. Około 1700 r. była w tym miejscu posiadłość Wawrzyńca Guznara, potomka zubożałego szlacheckiego rodu, który jedynie tę posiadłość miał na własność. Posiadłość, z której odprowadzano dziesięcinę w wysokości 2 wiertli żyta i tyle samo owsa, była tak mała, że nie mogła równać się z rolą siodłaczą. Na początku XVIII […]

Park przy sanatorium im. Marszałka Piłsudskiego

Park przy sanatorium im. Marszałka Piłsudskiego Park powstał wiosną 1929 r. za sprawą referenta ogrodnictwa Włosika. Park-ogród miał powierzchnię 5 morgów i był stworzony w kombinowanym stylu. Posadzono 6600 sztuk roślin, drzew i krzewów w ciągu 6 tygodni. Koszt ogrodu wynosił 8800 zł., a razem z budową dróg 10 000 zł. Już w pierwszym roku cieszył […]

Pomnik powstańców śląskich na cmentarzu w Jastrzębiu Górnym

Pomnik powstańców śląskich na cmentarzu w Jastrzębiu Górnym 20 sierpnia 1919 r. Grenzschutz zamordował kilku powstańców śląskich. Pięciu z nich – Adolf Wodecki, Leon Kubsz, Paweł Grzonka, Maksymilian Bronny i Konstanty Cnota – zostali pochowani na cmentarzu parafialnym w Jastrzębiu Górnym. W 1934 r. na grobie został wzniesiony pomnik. Jego twórcą był Ludwik Konarzewski z […]

Letnisko dla kolejarzy

Letnisko dla kolejarzy, park przy dworcu W okresie II RP przy dworcu kolejowym w Zdroju funkcjonowało letnisko dla pracowników kolei. W zaadaptowanych na potrzeby mieszkalne wagonach urządzono pomieszczenia dla około 90 osób. Z wypoczynku w kolejowym letnisku mogli korzystać zarówno kolejarze jak i ich rodziny. Po zakończeniu II wojny światowej zniszczone obiekty rozebrano, a w […]

Skocznia narciarska w Parku Zdrojowym

Skocznia narciarska w Parku Zdrojowym Uroczyste oddanie skoczni do użytku miało miejsce w niedzielę 21 lutego 1932 r. Na ten moment czekano aż trzy lata, albowiem skocznia powstała już w 1929 r. Jednakże zimy jakie panowały od tego czasu nie pozwalały na korzystanie z obiektu. W tym samym roku co skocznia powstał także Jastrzębski Klub […]

Centnerowiec

Centnerowiec (Zentnerhof) Historia majątku, którego pierwszym właścicielem był Jerzy de Tauer, sięga 1700 r. Powstał z roli siodłaczej, do której zostały przyłączone gospodarstwa dwóch innych siodłaków: Macieja Szymona oraz Przybyły. Z majątku oddawano miejscowemu proboszczowi 12 wiertli żyta i tyleż owsa . Nazwa folwarku pochodzi od jednego z późniejszych właścicieli- Teofila Centnera. Właściciele majątku:– Jerzy […]

Krzyż przy ul. Połomskiej

Krzyż przy ul. Połomskiej Są dwa opracowania: „Historia krzyża na Pochwaciu” oraz „Aneks do historii krzyża przy ul. Połomskiej”. Autorem obydwu opracowań jest p. Józef Zdziebło. Pierwszy tekst powstał w listopadzie 1984 roku, zaś Aneks opracowany został w maju 1990 roku. Choć tytuły tych opisów – na pierwszy rzut oka – zdawałyby się wskazywać na […]

Plaża w uzdrowisku

Plaża w uzdrowisku Dla podniesienia atrakcyjności jastrzębskiego kurortu w 1932 r. urządzono plażę. Naturalna plaża o 30 morgach tafli wody z nieustającym dopływem znajdowała się przy stawie w Jastrzębiu Dolnym.  W okresie międzywojennym plaża była jednym z ulubionych miejsc odpoczynku gości przybywających do uzdrowiska, którzy na miejscu mogli skorzystać także z wypożyczalni kajaków. Plaża funkcjonowała […]

Willers Johannes Heinrich Gustav

 Willers Johannes Heinrich Gustav – burmistrz Jastrzębia w czasach niemieckiej okupacji Okres niemieckiej okupacji to ciągle biała plama w naszej historii. Ponad pięć lat niemieckie flagi powiewały w Jastrzębiu, ale dotychczas opisana historia tego okresu mieści się na kilku kartkach, z czego większość jest poświęcona obronie Bożej Góry, marszu śmierci i walkom z 1945 r. Z […]

Podleski Czesław

Podleski Czesław (ur. 23 VIII 1934 Świętochłowice – zm. 11 II 2009 Kraków) – proboszcz parafii w Jastrzębiu Górnym       Ks. Czesław Podleski urodził się 23 sierpnia 1934 r. w Świętochłowicach-Zgodzie jako syn Józefa i Florentyny zd. Gwóźdź. Ochrzczony został 2 września tegoż roku w kościele św. Józefa w Zgodzie. Pierwszy raz przystąpił do Komunii św. 29 […]

Lupa Weronika

Lupa Weronika (ur. 17 IV 1910 Tychy – zm. 27 X 1991 Kraków) – nauczycielka w szkole podstawowej w Jastrzębiu Dolnym Weronika Lupa z d. Freiherr urodziła się 17 kwietnia 1910 r. w Tychach. Była córką Hermana i Zofii z d. Bojdoł. Do szkoły w Jastrzebiu przybyła w 1929 r. Razem z siostrami mieszkała w willi […]